یک تیم پژوهشی به سرپرستی مرکز اخترفیزیک هاروارد–اسمیتسونیان و پروژه گالیله، طرح ساخت و راهاندازی دوربین مادون قرمز هوشمندی با نام Dalek را ارائه کردهاند.
هدف ازساخت این دوربین، پایش سراسری آسمان زمین برای شناسایی احتمالی نشانههایی از فضاپیماهای ناشناس یا فناوریهای فرازمینی است.
به گزارش سرویس اخبار نجوم و فضا سایت شات ایکس و به نقل از تکناک این طرح که در کنفرانس علوم قمری و سیارهای ۲۰۲۵ در ایالت تگزاس معرفی شد، نخستین گام عملی در مسیر پایش علمی و مستقل پدیدههای پروازی ناشناس (UAP) به شمار میرود.
در سال ۲۰۲۱، دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده گزارشی از اطلاعات تازه از طبقهبندی خارجشده درباره پدیدههای پروازی ناشناس منتشر کرد. پس از آن، وزارت دفاع آمریکا از طریق دفتر حلوفصل ناهنجاریهای دامنهگسترده (AARO) گزارشهای سالانهای در این زمینه ارائه داد. با وجود این تلاشها، همچنان دادههای علمی مستقل و عمومی در این حوزه نایاب است.
طرح پیشنهادی دوربین Dalek با هدف پر کردن این خلأ شکل گرفته و نخستین بار توسط دکتر لورا دومین، پژوهشگر پسادکتری در دانشگاه هاروارد و عضو پروژه گالیله، به همراه گروهی از محققان از مؤسسات مختلف از جمله رصدخانه ویتین، ائتلاف علمی مطالعات UAP و شرکت Atlas Lens Co ارائه شده است.
دوربین Dalek، که بهدلیل شباهتش به رباتهای داستانی سریال Doctor Who چنین نامگذاری شده، بر پایهی توصیههای مطرحشده در مطالعهای مستقل از ناسا در سال ۲۰۲۳ طراحی شده است. در آن گزارش، ناسا بر ضرورت طراحی حسگرهایی تأکید کرده بود که بتوانند در مقیاس میلیثانیهای تنظیم شوند، بهسرعت هشدارهای گذرا را ارسال کنند، و با استفاده از پلتفرمهای چندحسگری اطلاعاتی مانند حرکت، شکل، رنگ، صدا و سایر ویژگیهای اشیاء را ثبت نمایند.
دوربین Dalek نخستین دستگاهی است که در محل توسعه موسسه گالیله مستقر شده و عملکرد آن در نخستین فاز عملیاتی پنجماهه نیز بررسی و مستند شده است.
پروفسور آوی لوب، استاد فیزیک دانشگاه هاروارد و مدیر پروژه گالیله، در توضیحی به رسانهها گفته است که بیشتر دادههای مرتبط با UAP که توسط دولت ایالات متحده جمعآوری میشود، بهدلیل محرمانه بودن منابع یا حساسیت امنیتی قابل انتشار نیست. او افزود: «اما آسمان محرمانه نیست، و پروژه گالیله از این فرصت برای رصد مستقل استفاده میکند.»
در حال حاضر، یک رصدخانه تمامسکای در دانشگاه هاروارد فعال است و دو رصدخانه دیگر نیز در پنسیلوانیا و نوادا در حال ساخت هستند. این مراکز دادههایی از اشیاء ناشناس در طیفهای مختلف شامل مادون قرمز، نوری، رادیویی و صوتی جمعآوری میکنند.
نرمافزارهای مورد استفاده در این پروژه از الگوریتم YOLO برای تشخیص اشیاء و الگوریتم SORT برای بازسازی مسیر حرکتی آنها بهره میبرند. این مدلها با استفاده از دادههای اشیاء شناختهشده مانند هواپیما، پهپاد، بالن و پرندگان آموزش دیدهاند و توانایی تشخیص موارد غیرعادی را دارند.
در پنج ماه نخست فعالیت رصدخانه، بیش از ۵۰۰ هزار شیء شناسایی شد که حدود ۸۰ هزار مسیر حرکتی آنها بهعنوان مشکوک برچسبگذاری شد. از میان آنها، ۱۴۴ مسیر بهدلیل نبود اطلاعات کافی درباره فاصله و سایر دادههای کمکی، همچنان در دستهبندی “مبهم” باقی ماندهاند. پژوهشگران امیدوارند با افزودن فناوری مثلثسازی در آینده، بتوانند اطلاعات دقیقتری از سرعت و شتاب اشیاء بهدست آورند و موارد غیرعادی را بهتر تشخیص دهند.
در مقایسه با دادههای منتشرشده از سوی نهادهای رسمی مانند AARO که حدود ۳ درصد از موارد را مبهم توصیف کردهاند، حجم اطلاعات ثبتشده در پروژه گالیله بسیار بیشتر است، اما محدودیتهای فنی موجود در پروژه غیرنظامی نیز در نظر گرفته شده است.
پروفسور لوب تأکید کرده است که هدف نهایی پروژه، شناسایی تکنوساینچرها یا نشانههایی از فناوریهای پیشرفتهای است که منشأ آنها ممکن است فرازمینی باشد.
او گفت: «اگر حتی یکی از میان میلیونها شیء رصدشده، تواناییهایی فراتر از فناوریهای انسانی داشته باشد، این کشف میتواند بزرگترین دستاورد علمی تاریخ باشد و دریچهای به دانشی فراتر از دستاوردهای بشر در قرن اخیر بگشاید.»
پروژه Dalek، با تکیه بر فناوریهای پیشرفته پردازش تصویر، هوش مصنوعی و روشهای علمی دقیق، گامی مهم در مسیر بررسی علمی پدیدههایی است که تاکنون در حاشیه قرار داشتهاند و شاید روزی پاسخی برای پرسش کهن بشر درباره تنهایی در کیهان به همراه بیاورد.