به نقل از ساینس، در یک پیشرفت انقلابی در حوزه اکتشافات فضایی، ناسا و نوکیا با موفقیت نخستین شبکه موبایل روی ماه را راه‌اندازی کرده‌اند که این دستاورد تاریخی به‌عنوان گامی اساسی در مسیر استقرار پایدار بشر در خارج از زمین شناخته می‌شود، این شبکه که بخشی از مأموریت IM-۲ شرکت Intuitive Machines است، تحت عنوان سیستم ارتباطی سطح ماه (LSCS) معرفی شده و قرار است نحوه تعامل و اکتشاف ما با نزدیک‌ترین همسایه فضایی ما را دگرگون کند.
برخلاف سیستم‌های ماهواره‌ای مرسوم در فضا، شبکه نوکیا روی ماه از فناوری سلولی مشابه شبکه‌های 4G زمین بهره می‌برد و به‌صورت «شبکه‌ای در یک جعبه» طراحی شده است که همه اجزای لازم برای یک شبکه 4G LTE عملیاتی را بدون آنتن و منبع تغذیه شامل می‌شود.
به گزارش سرویس اخبار نجوم و فضا سایت شات ایکس و به نقل از ایمنا این سیستم برای مقاومت در برابر شرایط سخت ماه همچون دماهای حدی، تشعشعات فضایی و لرزش‌های شدید حین پرتاب و فرود بهینه‌سازی شده است، تیری کلین، رئیس تحقیقات راه‌حل‌های نوکیا بل لبز، تأکید می‌کند که این نوآوری پایه‌ای برای توسعه زیرساخت‌های ارتباطی کامل روی ماه است و می‌تواند مأموریت‌های آینده برنامه آرتمیس ناسا را پشتیبانی کند که در آینده حتی ممکن است به فناوری ۵G نیز ارتقا پیدا کند.
شبکه جدید روی ماه با استفاده از دو ربات کلیدی مورد آزمایش قرار می‌گیرد، Micro-Nova Hopper، فرودگر کوچکی که برای اکتشاف سریع سطح ماه طراحی شده و MAPP Rover که وظیفه تشخیص منابع و نقشه‌برداری از زمین‌شناسی ماه را بر عهده دارد. هر دو وسیله نقلیه با ماژول‌های ارتباطی تخصصی نوکیا مجهز شده‌اند تا بتوانند به‌صورت بی‌درنگ به شبکه متصل شوند و عملیات کنترل و فرمان را انجام دهند. البته این شبکه در ابتدا تنها چند روز فعال خواهد ماند، زیرا شب طولانی ماه عملکرد آن را محدود می‌کند، اما این آزمایش به‌عنوان اثبات مفهومی حیاتی برای مأموریت‌های آینده عمل می‌کند و نشان می‌دهد که ارتباط پرسرعت و قابل اعتماد روی ماه امکان‌پذیر است.
برنامه آرتمیس ناسا قصد دارد تا سال ۲۰۲۷ انسان‌ها را به ماه بازگرداند و تا دهه ۲۰۳۰ حضور پایداری روی آن برقرار کند که برای این منظور، ارتباط قابل اعتماد برای ایمنی فضانوردان، هماهنگی مأموریت‌ها و تحقیقات علمی ضروری است. سیستم نوکیا به گونه‌ای طراحی شده تا در آینده گسترش پیدا کند و حتی در لباس‌های فضایی نیز ادغام شود تا ارتباط بین فضانوردان در فعالیت‌های خارج از فضاپیما تسهیل شود. این پیشرفت نه‌تنها به اکتشافات علمی کمک می‌کند، بلکه به توسعه اقتصاد ماه نیز می‌انجامد، چراکه با فراهم کردن تبادل داده‌های کارآمد و کنترل از راه دور تجهیزات، می‌تواند فعالیت‌های تجاری همچون استخراج منابع معدنی را پشتیبانی کند.
با این حال، برخی دانشمندان رادیویی نگران تداخل سیگنال‌های شبکه ماه هستند. کریس دو پری از رصدخانه ملی رادیویی آمریکا (NRAO) اشاره می‌کند که فرکانس‌های استفاده‌شده توسط این شبکه به فرکانس‌های مورد استفاده در رادیو اخترشناسی نزدیک است و ممکن است مشاهدات کهکشان‌های دوردست را مختل کند. برای رفع این نگرانی‌ها، نوکیا مجوز ویژه‌ای برای مأموریت IM-۲ دریافت کرده است اما برای جلوگیری از اختلالات بلندمدت، نیاز به تخصیص باندهای فرکانسی ویژه در آینده وجود دارد. تعادل بین پیشرفت فناوری و حفظ سلامت تحقیقات علمی یکی از چالش‌های مهم پیش‌رو خواهد بود.
راه‌اندازی شبکه موبایل روی ماه تنها یک دستاورد فنی محسوب نمی‌شود، بلکه نمادی از توانایی بشر برای تطبیق فناوری‌های زمینی با محیط‌های خارج از زمین است. این پروژه نه‌تنها به اکتشافات ماه کمک می‌کند، بلکه می‌تواند الگویی برای ارتباطات بین سیاره‌ای باشد. با افزایش مأموریت‌های ماه سیستم‌های پیشرفته همچون LSCS می‌توانند ستون فقرات زیرساخت ارتباطی فضایی شوند تا نه‌تنها فعالیت‌های ماه را پشتیبانی کنند، بلکه زمینه‌ای برای مأموریت‌های مریخ و سایر مأموریت‌های عمیق‌فضایی فراهم آورند.
همکاری ناسا و نوکیا نشان می‌دهد که شراکت‌های دولتی-خصوصی تا چه حد می‌توانند در پیشرفت فناوری فضایی مؤثر باشند، با پل زدن بین زمین و ماه، این تلاش نوآورانه بشر را یک قدم به آینده‌ای نزدیک‌تر می‌کند که در آن انسان‌ها بتوانند در فضا زندگی، کنند و موفق شوند.