مطالعه جدید فضا نوردان ایستگاه بینالمللی فضا یی (ISS) نشان میدهد که بافت چربی درون استخوانها به عنوان مانعی در برابر کاهش سلولها و تراکم استخوان در بیوزنی عمل میکنند.
درمانهای مبتنی بر این دانش جدید حتی ممکن است به سالخوردگان و نیز افرادی روی زمین که به دلیل شرایط پزشکی باید در رختخواب بمانند، کمک کند.
گای ترودل، نویسنده ارشد این مطالعه، پزشک توانبخشی و محقق در بیمارستان اتاوا و استاد دانشگاه اتاوا، میگوید: «ما متوجه شدیم که فضانوردان حدود یک ماه پس از بازگشت به زمین چربی کمتری در مغز استخوانشان دارند.»
ترودل افزود: «ما فکر میکنیم که بدن از این چربی برای کمک به جایگزینی گلبولهای قرمز خون و بازسازی استخوانهایی که در طول سفر فضایی از دست رفتهاند، استفاده میکند.»
در پژوهش جدید، ۱۴ فضانورد که هر کدام حداقل شش ماه را درایستگاه بینالمللی فضایی سپری کرده بودند، بررسی شدند. این بخشی از مجموعه «جستوجوهای علمی کانادایی» است که در پی کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی تغییر مغز استخوان و خونسازی در فضا است.
یکی از ماموریتهای ایستگاه بینالمللی فضایی این است که بررسی کند حضور متناوب در شرایط ریزگرانش چه مدت بر همه جنبههای سلامتی تاثیر میگذارد؛ از تعادل گرفته تا استخوانها.
پژوهش بزرگتر ترودل با نام «مارو» یا همان مغز استخوان، سلولهای استخوانی تولیدکننده چربی، گلبولهای قرمز و گلبولهای سفید را بررسی میکند.
این پژوهش مطالعه مجموعهای از نمونهها را در سال ۲۰۲۰ به پایان رساند، اما همچنان با تجزیه دادهها به مرزهای جدیدی در علم وارد میشود. به عنوان مثال، تحقیقاتی که سال ۲۰۲۲ منتشر شد، تغییرات گلبولهای قرمز در فضا را دنبال میکند که به نظر میرسد تا مدتی پس از فرود باقی میمانند.
تولید گلبولهای قرمز کلید سلامتی انسان است، چرا که این گلبولهای سالم به سراسر بدن اکسیژن میرسانند. بدون مقدار کافی از این سلولها، بدن کمخونی پیدا میکند و با مشکلات جسمی و روانی مواجه میشود.
برای فضانوردانی که ماموریتشان فرود روی ماه یا مریخ است، جلوگیری از وقوع این شرایط برای کمک به ایجاد سکونتگاههایی خارج از کره زمین ضروری است؛ کاری که ناسا میخواهد در اواخر دهه از طریق طرح «آرتمیس» انجام دهد.
ترودل گفت: «خوشبختانه، زمانی که بدن بی وزن است، کمخونی در فضا مشکلی ایجاد نمیکند، اما هنگام فرود روی زمین و احتمالا سیارات یا قمرهای دیگر دارای گرانش، کمخونی بر انرژی، استقامت و قدرت تاثیر میگذارد و تهدیدی برای ماموریتهای فضایی محسوب میشود.»
او در ادامه افزود: «اگر بتوانیم دقیقا بفهمیم چه چیز این کمخونی را کنترل میکند، ممکن است بتوانیم پیشگیری و درمان را بهبود بخشیم.»
این کمبود روی زمین از طریق افزایش گلبولهای قرمز و تراکم استخوان جبران میشود.
ترودل گفت: «از آنجا که گلبولهای قرمز در مغز استخوان ساخته میشوند و سلولهای استخوانی، مغز استخوان را احاطه کردهاند، منطقی است که بدن از چربی محلی مغز استخوان به عنوان منبع انرژی برای سوخت گلبولهای قرمز و تولید استخوان استفاده کند.»
او تاکید کرد: «مشتاقانه منتظریم بررسیهای بیشتر روی این موضوع در شرایط بالینی مختلف روی زمین را آغاز کنیم.»