در علم باستان‌شناسی، دوره‌ای که از آن با عنوان عصر آهن یاد می‌شود، سومین و آخرین دوره از دوره‌های سه‌گانه پیش از تاریخ است. در این دوره، انسان‌ها به شکلی فراگیر و گسترده شروع به استفاده از آهن برای ساخت ابزار و جنگ‌افزار کردند و البته تحولاتی در زمینه‌های مختلف اعم از کشاورزی و هنر ایجاد شد. زمان پایان عصر آهن بسته به هر منطقه جغرافیایی متفاوت است، اما نخستین بار در غرب آسیا و با ظهور پادشاهی هخامنشی به پایان رسید و آن را آغاز تاریخ بشر می‌دانند.
دانستنی‌های جالب در مورد عصر آهن
1- دوره عصر آهن در بریتانیا از 500 سال قبل از میلاد تا 43 سال پس از میلاد بود
بازه زمانی عصر آهن در نقاط مختلف جهان متفاوت است، و دلیل آن متفاوت بودن زمان شروع استفاده از آهن در نقاط مختلف دنیاست. با این‌حال، بریتانیا بین سال‌های 500 قبل از میلاد تا 43 پس از میلاد در عصر آهن قرار داشت.
2- آهن مشهورترین و اصلی‌ترین ماده مورد استفاده در این دوران بود
در این عصر، آهن تبدیل به محبوب‌ترین ماده مورد استفاده در درست کردن ابزارها و سلاح‌ها شد. از آهن حتی در درست کردن ظروف غذاخوری و میخ نیز استفاده می‌شد! انسان‌ها در آن زمان این تصمیم را به علت مقاومت بالاتر آهن در مقایسه با مواد دیگری مانند سنگ و برنز، اتخاذ کردند.
3- پادشاهانی جنگجو بر مردم حکومت می‌کردند
در عصر آهن مردم به صورت طایفه‌ای زندگی می‌کردند. طوایف متعلق به قبایل مختلف بودند و توسط پادشاهانی جنگجو رهبری می‌شدند. در آن زمان زندگی خطرناک بود چرا که قبایل رقیب با یکدیگر به نزاع می‌پرداختند و در این برخوردها از سلاح‌هایی که از آهن ساخته بودند، بهره می‌بردند.
4- آهن برای ساخت وسایل تیز و برنده استفاده می‌شد
آهن از برنز مقاوم‌تر بود و امکان ساخت اشیاء تیز و برنده با آن وجود داشت. برای این منظور آهن را می‌گداختند و با ضربات چکش به آن شکل می‌دادند.
5- متداول‌ترین شغل در آن دوران کشاورزی بود
اصلی‌ترین منبع درآمد در عصر آهن کشاورزی بود. کشاورزی شغل عمده مردم بود و سایر مشاغل اصلی در این دوران سفالگری، نجاری و آهنگری بودند.
6- غلات در انبارها و گودال‌های ذخیره سازی نگهداری می‌شدند
به محض برداشت گندم، کشاورزان و مردم باید به طریقی آن را ذخیره می‌نمودند. انبارهای غلات بسیاری روی زمین و بر فراز ستون‌ها وجود داشتند. مردمان عصر آهن همچنین در زیر زمین گودال‌هایی برای ذخیره سازی گندم حفر کرده بودند. گودال‌ها غالبا 2 تا 3 متر عمق داشتند. هزاران گودال از این نوع تاکنون یافت شده است.
7- مردم در قلعه‌هایی بر فراز کوه‌ها زندگی می‌کردند
قلعه‌های کوهستانی محل اصلی زندگی مردم بود. این قلعه‌ها بر فراز کوه‌ها ساخته می‌شدند تا امنیت بیشتری داشته باشد و ساکنین قلعه بتوانند نزدیک شدن دشمنان را ببینند. خانه‌های بسیاری در درون قلعه‌ها وجود داشت و آنها بیشتر شبیه یک دهکده کوچک بودند. این قلعه‌ها معمولاً با خندق‌ها و دیوارهای چوبی احاطه می‌شدند تا مانعی بر سر راه دشمنان باشند.
8- میانگین امید به زندگی 25 سال بود!
در عصر آهن، امید به زندگی چندان طولانی نبود. میانگین امید به زندگی حدود 25 سال بود. جالب است بدانید که در انگلستان میانگین امید به زندگی اکنون حدود 81 سال است. در حال حاضر بر اساس وضعیت بهداشتی و داروهای موجود، انسان‌ها برای مدت طولانی‌تری زنده می‌مانند.
9- سکه در این دوران اختراع شد
آیا تاکنون به این فکر کرده‌اید که اولین بار چه زمانی سکه اختراع شد؟ سکه اولین بار در عصر آهن اختراع شد. انواع سکه‌ها از طلا، نقره و برنز ساخته می‌شدند.
10- احتمالا در آن زمان بازی‌های تخته‌ای جزو سرگرمی‌های مردم بوده است
این باوری رایج است که مردم در عصر آهن از بازی‌های تخته‌ای برای سرگرمی استفاده می‌کردند. در برخی از سایت‌های اکتشافی مربوط به عصر آهن، قطعات شیشه‌ای بازی یافت شده است. این موضوع نشان می‌دهد که بازی تخته‌ای به احتمال فراوان در آن دوران رواج داشته است.