امروزه ایرانیان موفقی در سراسر دنیا وجود دارند که در زمینههای علمی، هنری، تجارت و غیره موفق و سرشناس هستند. در میان این لیست بلند بالا میتوان نام پروفسور «پردیس ثابتی» را یافت که یکی از موفقترین دانشمندان در حوزه زیستشناسی است. در این مقاله قصد داریم زندگینامه پردیس ثابتی را مرور کنیم و به این سؤال پاسخ دهیم که پردیس ثابتی کیست.
پردیس ثابتی کیست؟
پردیس ثابتی زاده سال ۱۳۵۴ زیستشناس محاسباتی، ژنتیک پزشکی و ژنتیک تکاملی ایرانی-آمریکایی است.
پروفسور پردیس ثابتی هماکنون استاد مرکز زیستشناسی سیستمها و گروه زیستشناسی ارگانیسمی و تکاملی در دانشگاه هاروارد و گروه ایمونولوژی و بیماریهای عفونی در دانشکده بهداشت این دانشگاه است. او همچنین یکی از اعضای مؤسسه هاروارد و MIT و محقق هاروارد هیوز است.
تحصیلات و زندگینامهپردیس ثابتی
پردیس ثابتی در سال ۱۳۵۳ در تهران بهدنیا آمد. نام مادر او نسرین و نام پدرش پرویز است. او یک خواهر به نام پریسا دارد که متولد سال ۱۳۵۱ است. پردیس در خاطرات خود نقل کرده است که همواره درسهای سالهای بعد مدرسه را از پریسا میآموخت و همین سبب میشد تا از هم سن و سالهای خود جلوتر باشد، بهطوریکه دو سال از دوره دبستان را بهصورت جهشی بخواند.
خانواده ثابتی در سال ۱۳۵۵ به آمریکا مهاجرت کرد. در آن زمان پردیس ۲ ساله بود. پردیس که کودکی خود را در «اورلاندو» گذرانده است، میگوید که در کودکی قصد داشت گل فروش، نویسنده و یا پزشک شود. بااینحال، او علاقه وافری به ریاضیات داشت. او همچنین به تنیس نیز علاقه داشت و موفق شد در مسابقات میان مدرسهای جوایزی را در این رشته ورزشی کسب کند. او همچنین در زمینههای تحقیقی پزشکی در دوران مدرسه موفق به جایزه «محقق شایسته سال» شد و در خاطرات خود بیان میکند که بخشی از علاقه خود به علم پزشکی را پس از دیدن فیلم «شیوع» در سال ۱۹۹۵ بهدست آورده است.
پردیس ثابتی پس از پایان دوره دبیرستان، در رشته زیستشناسی در دانشگاه «فناوری ماساچوست» که به اختصار با نام «MIT» میشناسیم، شروع به تحصیل کرد. او در سال ۱۳۷۵ با نمراتی درخشان از این دانشگاه فارغالتحصیل شد. سپس او بهعنوان دستیار پژوهشی فعالیت خود را در آزمایشگاه «دیوید بارتل» دانشگاه MIT آغاز کرد. سپس به آزمایشگاه «اریک لندر» رفت و پس از گذراندن دوره آزمایشگاهی خود، برای دریافت مدرک دکتری در رشته ژنتیک تکاملی به دانشگاه آکسفورد رفت.
او مدرک دکتری خود را در سال ۲۰۰۲ دریافت کرد و سپس به دانشگاه هاروارد رفت و پس از گذراندن دوره تحقیقاتی پزشکی، در سال ۲۰۰۶ با مدرک دکترای پزشکی از دانشکده پزشکی هاروارد فارغالتحصیل شد.پردیس ثابتی سومین زنی است که موفق شده است چنین مدرکی را از دانشگاه هاروارد دریافت کند. ثابتی پس از دریافت مدرک دکترای پزشکی و تحقیقات درزمینه پزشکی تصمیم گرفت تا بهجای آنکه پزشک شود، در شاخه تحقیقات پزشکی فعالیت خود را ادامه دهد.
زمینه تحقیقاتی
دکتر ثابتی یک متخصص ژنتیک محاسباتی است که در توسعه الگوریتمهایی برای تشخیص نشانههای ژنتیکی سازگاری در انسان و موجودات میکروبی که انسان را آلوده میکنند، تخصص دارد.
پردیس ثابتی یک روش آماری بیوانفورماتیک را توسعه داد که بخشهایی از ژنوم را که در معرض انتخاب طبیعی قرار گرفتهاند، شناسایی میکند. این روش همچنین در شناسایی الگوریتمی که اثرات ژنتیک را بر تکامل بیماری توضیح میدهد، کارآیی دارد.
حوزههای تحقیقاتی کلیدی آزمایشگاهی او عبارتند از: توسعه روشهای تحلیلی برای تشخیص و بررسی تکامل ژنوم انسانها و سایر گونههای زنده، بررسی عوامل ژنتیکی میزبان و ویروسی که باعث حساسیت و افزایش واگیر و کشندگی آن میشود - بیماریهایی مانند ابولا، بررسی ژنوم میکروبها از جمله ویروس ابولا، لاسا، مالاریا و غیره، تعیین علت میکروبی بیماری تب حاد تشخیص داده نشده.
ثابتی در فوریه ۲۰۲۱ مقالهای در مجله «Nature Communications» به چاپ رساند که در آن توضیح داد چگونه سطح معینی از آنتیبادیهای ویروس کرونا ممکن است محافظت پایدار در برابر ویروس ایجاد کند. این مقاله براساس نمونههای خونی بود که بهصورت داوطلبانه توسط ۴۳۰۰ کارمند شرکت فضایی «اسپیس ایکس» جمعآوری شده بود.
همکاریپردیس ثابتی با شرکتهای علمی
دکترپردیس ثابتی یکی از بنیانگذاران و سهامداران شرکت «SHERLOCK Biosciences» است که به بهبود سلامت در سراسر جهان از طریق انجام آزمایشات دقیق، سریع و مقرونبهصرفه میپردازد. او همچنین عضو هییٔتمدیره و سهامدار شرکت «Danaher Corporation»، شرکت «Cepheid» و «IDT» است. علاوه بر تمام این موارد، او یکی از اعضای گروه مشاوره علمی شرکت «NextGen Jane» است که درزمینه سلامت زنان فعالیت دارد.
علاوهبراین، او مالکیت آزمایشگاهی با نام «آزمایشگاه ثابتی» را نیز بر عهده دارد.
جوایز و افتخارات پروفسورپردیس ثابتی
ثابتی در سال ۲۰۱۲ موفق به دریافت جایزه «نبوغ آمریکا» در رشته علوم طبیعی شد. او در سال ۲۰۱۴ جایزه «Vilcek» را برای ایدههایی خلاقانهای که در علم زیست پزشکی ارایٔه کرده بود، دریافت کرد.
تابشی در سال ۲۰۱۵ نیز جایزه «پژوهشگر برتر مؤسسه پزشکی هیوز هاروارد» را دریافت کرد. جوایز دیگری که او در سالهای فعالیت علمی خود بدست آورده است، عبارتند از: جایزه «Wellcome Fund» در علم زیست پزشکی، جایزه بنیاد «پاکارد» در علم و مهندسی، جایزه «مبتکر برتر» و جایزه زنان در علم.
او در سال ۲۰۲۰ در لیست ۱۰۰ زن موفق دنیای امروز از سوی بیبیسی قرار گرفت.
پردیس ثابتی در سال ۲۰۱۴ عضو تیمی علمی به سرپرستی «کریستین هاپی» ژنتیکدان معروف بود. آنها در این گروه از فناوری توالییابی ژنومی پیشرفته برای شناسایی یک عفونت حیوانی سرایتکرده به انسان در غرب آفریقا استفاده کردند. فعالیتهای علمی او در این گروه سبب شد تاپردیس ثابتی در همین سال در مجله «تایم» به عنوان یکی از چهرههای برتر سال معرفی شود. نام او همچنین در لیست ۱۰۰ فرد تاثیرگذار سال ۲۰۱۵ قرار گرفت.
پردیس ثابتی سالانه سخنرانیهای متعددی در سراسر دنیا دارد که برای بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان الهامبخش است. یکی از سخنرانیهای تاثیرگذار او با عنوان «چگونه با ویروس مرگبار بعدی مبارزه خواهیم کرد» را میتوانید در «TED» تماشا کنید.
فعالیتهای جانبی
پردیس ثابتی تنها در زمینه علم سرشناس نیست. علاقه او به موسیقی و اجرا نیز سبب شده تا در این زمینه نیز فعالیتهایی داشته باشد. او خواننده اصلی و ترانهسرای گروه راک با نام «Thousand Days» است.پردیس ثابتی همچنین مجری مجموعه آموزشی با نام «Against All Odds: Inside Statistics» است.
سانحه رانندگی
متأسفانهپردیس ثابتی در سال ۲۰۱۵ در مسیر کنفرانسی در «مونتانا» دچار یک تصادف تقریبا مرگبار شد. ماشین او از بالای صخرهای سقوط کرد که در طی این سانحه ثابتی از ناحیه زانو، لگن و مغز دچار آسیب شد. ثابتی برای مدت طولانی تحت معالجه و درمان بود و دورههای توانبخشی را سپری میکرد تا بتواند به زندگی معمول خود بازگردد.
جمعبندی
پروفسورپردیس ثابتی یکی از زیستشناسان معروف ایرانی ساکن آمریکا است که در زمینه توسعه الگوریتمهایی برای تشخیص نشانههای ژنتیکی سازگاری در انسان و موجودات میکروبی که انسان را آلوده میکنند، تخصص دارد. درحقیقت او یک زیستشناس تکاملی است و با انجام تحقیقات گسترده در این زمینه موفق به کسب جوایز متعدد شده است.
نام او همچنین در لیست ۱۰۰ فرد تاثیرگذار سال ۲۰۱۵ در مجله تایم قرار گرفته است.پردیس ثابتی علاوه بر تمام فعالیتهای علمی خود و همکاری با شرکتهای مختلف، درزمینه موسیقی و اجرا نیز فعالیت دارد. او یکی از اعضای گروه راک Thousand Days است.
پروفسور ثابتی هماکنون استاد مرکز زیستشناسی سیستمها و گروه زیستشناسی ارگانیسمی و تکاملی در دانشگاه هاروارد و گروه ایمونولوژی و بیماریهای عفونی در دانشکده بهداشت این دانشگاه است.