برنامه نویسی کودکان - برنامه نویسی را از چه سنی می‌توان شروع کرد؟

یکی از سوالات مهمی که برای هر فردی (به خصوص والدین)  ایجاد می‌شود این است: برنامه نویسی را از چه سنی شروع کنیم؟ کودکان شما احتمالا از سنین پایین با بازی‌های ویدیویی، گوشی‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر وسایل الکترونیکی آشنا شده اند. آنها همچنین ممکن است به یادگیری نحوه کد نویسی و برنامه نویسی ابراز علاقه کرده باشند. اما، آیا یادگیری برنامه نویسی ایده خوبی است و آیا شما باید به فرزندان خود اجازه دهید که به کدنویسی بپردازند؟ سن مناسب برای یادگیری برنامه نویسی چیست؟

در این مقاله، ما در مورد سن مناسب برای شروع برنامه نویسی بحث خواهیم کرد و در ادامه چند نکته مهم برای انتخاب زبان برنامه نویسی براساس سن را با شما به اشتراک می‌گذاریم تا بتوانید سریع‌تر با برنامه نویسی ارتباط برقرار کنید. اگر در ابتدای راه شروع کدنویسی هستید و یا به عنوان یک پدر یا مادر دوست دارید فرزندتان برنامه نویسی را یاد بگیرد، این مقاله باید به شما کمک کند تا بفهمید با چه چیزی سر و کار دارید و از کجا باید شروع کنید.

برنامه نویسی چیست؟

کامپیوتر به عنوان یک ماشین تنها نوع داده صفر و یک را متوجه می‌شود اما به کارگیری این زبان برای انسان بسیار دشوار است. پس برای اجرای برنامه در کامپیوتر نیاز به یک زبان واسط داریم تا بتوانیم به راحتی اهداف خود را توسعه دهیم. زبانهای برنامه نویسی برای این کار به وجود آمدند. برنامه نویسی به معنی تبدیل دستورالعمل‌های کامپیوتر به فرمی است که یک ماشین می‌تواند آن را درک کند. برنامه‌ها به زبان خاصی نزدیک به زبان انسان (برای مثال انگلیسی) نوشته می‌شوند تا خواندن و نوشتن را برای انسان آسان کنند. سپس کد کامپایل شده و به یک فایل تبدیل می‌شود که کامپیوتر می‌تواند آن را اجرا کند. بر همین اساس، زبان‌های برنامه نویسی مختلفی به وجود آمده است که برخی از محبوب‌ترین آنها عبارتند از جاوا، پایتون، PHP، سی، جاوا اسکریپت و... .

برای اطلاع بیشتر درباره این مسئله می‌توانید به مقاله برنامه نویسی چیست مراجعه کنید.

سن مناسب برای یادگیری برنامه نویسی چیست؟

برنامه نویسی را از چه سنی شروع کنیم؟ هرچند اغلب گفته می‌شود که سن مناسب برای شروع کدنویسی حرفه‌ای از نوجوانی است، اما اصول اولیه برنامه نویسی را می‌توان حتی قبل از ۷ سالگی به بسیاری از کودکان آموزش داد. در واقع در سال‌های اخیر و با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، کدنویسی برای کودکان به سرعت محبوبیت پیدا کرده است و در بسیاری از کشورهای پیشرفته، برنامه نویسی در مدارس تدریس می‌شود. کودکانی که در سنین پایین برنامه نویسی را یاد می‌گیرند، می‌توانند خود را برای برای موفقیت در آینده آماده کنند. بسیاری از کمپ‌های تابستانی کدنویسی و دوره‌های کوتاه مدت، روی آموزش برنامه نویسی به کودکان تمرکز دارند. در این سن میزان خلاقیت و تمرکز فکری بسیار بالاست و ضمن سریعتر شدن روند یادگیری، مفاهیم در حافظه بلند مدت کودک باقی می‌مانند.

اما حتی اگر در این سن هم نباشید، می‌توانید یادگیری برنامه نویسی را شروع کنید. برنامه نویسی بسیار نزدیک به حل پازل و معماست و به دلیل ماهیت جذابی که دارد، یادگیری آن بسیار لذت بخش است. در دنیا ابزارها و زبان‌های برنامه نویسی مختلفی وجود دارد که براساس سن می‌توانید برای یادگیری این کدنویسی از آنها استفاده کنید. در ادامه این ابزارها و زبان‌های برنامه نویسی را معرفی می‌کنیم.

 یادگیری برنامه نویسی در سن 5 تا 8 سال

وقتی صحبت از کدنویسی برای کودکان به میان می‌آید، باید به سراغ زبانهای برنامه نویسی بصری رفت. زبانهای برنامه نویسی بصری پایه محکمی از اصول برنامه نویسی را فراهم می‌کنند و کودکان می‌توانند بلوک‌های کد را مانند قطعات پازل در پشت هم قرار داده، آنها را کشیده و رها کنند تا شخصیت‌ها را متحرک کنند، بازی بسازند و برنامه بسازند. در همین راستا برای کودکان سنین 5 تا 8 سال یک اپلیکیشن یا یک زبان برنامه نویسی پازل به اسم scratch junior وجود دارد.

ابزار اسکرچ جونیور  شامل یک محیط گرافیکی جذاب و خلاقانه است و وقتی کودکان کدنویسی را یاد می‌گیرند، معمولا این کار تحت یک بازی انجام می‌شود. برخی مزایای ابزار scratch junior عبارتند از:

• برای کودکانی مناسب است که تجربه برنامه نویسی ندارند و یا سن کمی دارند.
• نشان می‌دهد که کدنویسی چقدر می‌تواند سرگرم کننده باشد.
• محیط گرافیکی جذابی دارد.
• آموزش مفاهیم پایه، مانند حل مساله و تفکر اگر – آنگاه با این ابزار آسان است.
• برای ساخت یک بازی یا داستان انیمیشنی سرگرم کننده استفاده می‌شود.

یادگیری برنامه نویسی در سن 8 تا 12 سال

می‌توان شور و شوقی که کودک شما نسبت به بازیهای کامپیوتری دارد را گرفته و آن را به یک محیط یادگیری سرگرم کننده تبدیل کنید. این کار باعث می‌شود که فرآیند یادگیری برنامه نویسی سرگرم کننده و جذاب باشد و در نهایت سادگی این روش کودکان را نسبت به کدنویسی مشتاق‌تر می‌کند. بر همین اساس برای این بازه سنی ابزار نسبت به قبل کمی ارتقا پیدا کرده و زبانی به اسم اسکرچ (scratch) پیشنهاد می‌شود که سون لرن در دوره خود این زبان را آموزش داده است.

فضای اسکرچ تقریبا همان اسکرچ جونیور است که دارای حجم زیاد دستورات، امکانات بیشتر و پیچیدگی بالاتری می‌باشد. ساختارهای برنامه نویسی همچنان در اسکرچ وجود دارند، اما این بار پازل‌ها دقیقا در قالب ساختار و دستورات برنامه نویسی قرار دارد. برای مثال در برنامه نویسی مفهومی به نام حلقه وجود دارد که می‌توان برای تکرار مجموعه‌ای از دستورات (به تعداد مشخص) از آن استفاده کرد. در اسکرچ نیز پازلی تحت عنوان حلقه وجود دارد و به جای کدنویسی مستقیم می‌توان از آن قطعه پازل بهره گرفت.

یادگیری برنامه نویسی در سن 12 تا 17 سال

سن مناسب برای شروع برنامه نویسی (انتخاب زبان برنامه نویسی) 12 سالگی تا قبل از دانشگاه است. پس سعی کنید زبان برنامه نویسی را انتخاب کنید که:

• دارای قواعد و نوشتار سخت نباشد.
• یادگیری و فهم آن آسان باشد.
• بتوان هرچه سریعتر با آن برنامه نوشت و خروجی را مشاهده کرد.
• همراه با بازی گونه سازی (گیمیفیکیشن) انجام ‌شود.

بسیاری معتقد هستند که برای یادگیری باید با زبان‌های برنامه نویسی خانواده سی مانند C،  C++ و C# شروع کرد. زیرا هنگام یادگیری این زبان‌ها با مفاهیم عمیق برنامه نویسی نیز آشنا می‌شوید. حتی در اغلب مراکز تحصیلی و دانشگاه‌ها آموزش برنامه نویسی با این زبان‌ها شروع می‌شود. اما باید دقت کنید که برای یک فرد 13 – 14 ساله یادگیری این زبان‌ها بسیار سخت و دشوار است و ممکن است برنامه نویسی را رها کرده و حتی از آن متنفر شوید. پس بهتر است که قبل از دانشگاه که به سراغ یادگیری زبان‌هایی مانند HTML،  CSS، پایتون و جاوا اسکریپت بروید.

یادگیری برنامه نویسی در سنین بالای 17 سال

تا قبل از این سن درگیری فکری بسیار کم است و اغلب یادگیری کدنویسی با هدف جذب فرد به برنامه نویسی انجام می‌شود. اما هر چه به سن بالاتر و قبولی در دانشگاه نزدیک می‌شوید، سطح دغدغه و آینده نگری فرد بیشتر شده و به دنبال هدف خاصی است. برخی ممکن است به برنامه نویسی به عنوان شغل آینده خود و منبعی برای درآمد و استقلال فکر کنند یا گروهی یادگیری آن را برای کسب موقعیت‌های شغلی و تحصیلی در خارج از کشور لازم می‌بینند.

در این جا بسته به نوع هدف باید زبان برنامه نویسی خود را انتخاب کنید. برای مثال:

• اگر به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین علاقه دارید، باید به سراغ پایتون بروید.
• اگر به طراحی وب و فرانت اند علاقه دارید، باید به سراغ HTML، CSS و جاوا اسکریپت بروید.
• اگر به بک اند علاقه دارید، باید به سراغ PHP ، جاوا و پایتون بروید.
• اگر به برنامه نویسی موبایل و اندروید علاقه دارید، باید به سراغ جاوا یا کاتلین بروید .

پس براساس هدف خود باید تصمیم بگیرید. با توجه به سن ممکن است راه‌های مختلفی برای کسب درآمد و استقلال درنظر گرفته باشید، هر کدام از این راه‌ها با انتخاب نقشه راه مناسب، منابع درست و تلاش و پشتکار می‌تواند به موفقیت شما برسد. این مورد در دوره الفبای برنامه نویسی تحت قالب یک جدول به طور کامل توضیح داده شده است.

جمع بندی

در این مقاله درمورد سن مناسب برای شروع برنامه نویسی (سن مناسب برای یادگیری برنامه نویسی) و انتخاب زبان برنامه نویسی متناسب با آن صحبت کردیم. اگر سن تان خیلی بالا رفته، به تازگی متوجه شدید که به برنامه نویسی نیاز دارید اما حس می‌کنید که برای یادگیری کدنویسی دیگر دیر شده است نگران نباشید؛ ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است. اغلب هدفی که قصد دارید در 45 سالگی به آن برسید با کمی صبور بودن و پشتکار بدست می‌آید: زیرا به دلیل پختگی ارزش وقت خود را می‌دانید و از آن به صورت درست استفاده می‌کنید. پس سعی کنید حتما در انتخاب ابزار و زبان برنامه نویسی از افراد آگاه مشاوره بگیرید.

در همین راستا بسیار مهم است که چه مسیری را برای یادگیری برنامه نویسی انتخاب می‌کنید. برای یافتن مسیر مناسب و شروع کار می‌توانید از دوره الفبای آموزش برنامه نویسی استفاده کنید. اگر همچنان درمورد اینکه برنامه نویسی را از چه سنی شروع کنیم؟ سوال، نظر و یا تجربه‌ای دارید که فکر می‌کنید برای سایر کاربران مفید است، خوشحال می‌شویم که آن را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.