این هفته قرار است اسامی برندگان جایزه نوبل سال ۲۰۲۴ معرفی شوند. جوایزی که گفته میشود ممکن است یک یا چند پروژه مبتنی بر هوش مصنوعی در بین آنها وجود داشته باشد.
به گزارش سرویس اخبار علمی سایت شات ایکس و به نقل از فارس اعلام برندگان نوبل 2024 از دوشنبه 7 اکتبر در سوئد آعاز میشود. جایزه فیزیولوژی یا پزشکی اولین نوبلی خواهد بود که اعطا خو.اهد شد. روزهای بعدی نیز برندگان جوایز فیزیک، شیمی، ادبیات و جایزه احتمالی صلح اعلام میشود.
آزمایشگاه هوش مصنوعی گوگل، برنده احتمالی نوبل شیمی
گفتهها حاکی از آن است در بین برندگان حوزههای مختلف جایزه نوبل ، یک یا چند پروژه علمی بر پایه هوش مصنوعی وجود داشته باشد. فناوری نوظهوری که تقریبا همه زمینههای علمی را تحت تأقیر خود قرار خواهد داد.
اعطای نوبل به دانشمندان دنیای هوش مصنوعی، البته منتقدانی هم دارد. منتقدان این فناوری هشدار میدهند که ظهور سلاحهای خطرناک ناشی از این فناوری، میتواند برای بسیاری از مردم مصیبتهایی را به همراه داشته باشد.
با این حال، دیوید پندلبری، یکی از مدیران موسسه اطلاعات علمی Clarivate، میگوید که دانشمندان Google Deepmind، آزمایشگاه هوش مصنوعی گوگل، میتوانند از جمله افرادی باشند که برای دریافت جایزه شیمی در نظر گرفته شده است.
این آزمایشگاه هوش مصنوعی طراح نرمافزاری است که ساختار پروتئینها را به دقت پیشبینی میکند. داروهایی که با این نرمافزار طراحی میشود، در حال حاضر به طور گسترده در چندین زمینه کاربرد بالقوه دارد. AlphaFold نامی است که این آزمایشگاه بر روی این نرمافزار مبتنی بر هوش مصنوعی گذاشته است.
گمانهزنیها و گفتههای متفاوتی در مورد برندگان احتمالی نوبل امسال وجود دارد، اما آنطور که به نظر میرسد، توجه به هوش مصنوعی در پروژههای برنده پررنگ خواهد بود.
هفتهای شلوغ در دنیای علم
در هر سال، شش جایزه نوبل به فرد یا سازمانی در زمینه خاص اعطا میشود که در آزن زمینه پیشگام بودهاند. «فیزیولوژی یا پزشکی»، «فیزیک»، «شیمی»، «اقتصاد»، «ادبیات» و «صلح» این حوزهها هستند.
جایزه صلح، روز جمعه توسط کمیته نوبل نروژ در اسلو اعلام خواهد شد، در حالی که بقیه جایزهها توسط آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم اعلام میشود. فناوری جدید هوش مصنوعی احتمالا در یک یا چند جایزه وجود داشته باشد. نوبل اقتصاد نیز هفته آینده در 14 اکتبر اعلام میشود.
به گفته کمیته نوبل، امسال 285 نامزد برای جایزه صلح نوبل وجود دارد که شامل 196 فرد و 89 سازمان است. سال گذشته، این موسسه بیش از 350 نامزد برای جایزه نوبل معرفی کرده بود.
نوبل صلح در هالهای از ابهام
در تاریخ جایزههای نوبل، بیشترین بحثها بر سر جوایز ادبیات، صلح و اقتصاد بوده است. جدای از مناقشات بر سر اینکه کدام کار ارزشمندتر است، منتقدان اغلب سوگیری سیاسی و اروپامحوری را در نتیجه تشخیص دادهاند.
شاید در بین جوایز نوبل، نوبل صلح شائبهبرانگیزترین آنها باشد. جایزهای که به تلاش برای پایان دادن به درگیریها داده میشود، اما 19 بار از جمله در طول جنگهای جهانی به حالت تعلیق درآمده است. آخرین بار این جایزه در سال 1972 به هیچکس اهدا نشد.
مراسم اهدای جوایز نوبل امسال نیز در دوشنبه 7 اکتبر آعاز میشود. اتفاقی که با سالروز عملیات تاریخی طوفانالاقصی در فلسطین اشغالی مصادف شده است. برخی میگویند به همین دلیل باید از اهدای هر گونه جایزه صلحی خودداری شود.
برخی دیگر مانند هنریک اوردال، مدیر مؤسسه تحقیقات صلح اسلو، نظر به اهدای جایزه دارند. او میگوید: عقبنشینی در سال 2024 اشتباه خواهد بود. این جایزه مسلماً به عنوان راهی برای ترویج و به رسمیت شناختن کارهای مهم برای صلح است.
اوردال معتقد است که این کمیته ممکن است قحطی سودان را در نظر بگیرد. مخاطب این موضوع کسانی هستند که با طرحهای مردمی به سودانیهایی که با قحطی روبهرو هستند و از جنگهای داخلی در این کشور آسیب دیدهاند، کمک میکنند.
دن اسمیت، مدیر مؤسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، این ابهام را اینطور توضیح میدهد: من به جهان نگاه میکنم و آنقدر درگیری، خصومت و تقابل را میبینم که نمیدانم آیا امسال باید از جایزه صلح نوبل خودداری شود یا خیر. شاید درست باشد که با خودداری از جایزه صلح امسال، توجه را به آن جلب کنیم.
با وجود تمام اینها، تا یک هفته آینده معلوم نیست که نوبل صلح به چه موضوعی اهدا خواهد شد یا اینکه اصلا قرار نیست نوبل صلح 2024 داشته باشیم.