به نقل از نیچر، در یک مطالعه نوین که در بیستوسوم آوریل در مجله Nature منتشر شد، دانشمندان موفق شدند سه ژن باقیمانده از هفت ویژگی اصلی که گریگور مندل در قرن نوزدهم بررسی کرد را شناسایی کنند، این تحقیقات با استفاده از ابزارهای پیشرفته توالییابی و محاسباتی صورت گرفت و میتواند درک ما را از ژنتیک نخود معمولی (Pisum sativum) عمیقتر کند.
گریگور مندل، که بهعنوان پدر ژنتیک شناخته میشود، در آزمایشهای خود حدود ۲۸ هزار گیاه نخود را با یکدیگر دورگه کرد تا نحوه انتقال ویژگیها به نسلهای بعدی را بررسی کند، او در آن زمان مفهوم ژن را نمیدانست، اما به این نتیجه رسید که عوامل ارثی تعیینکننده ویژگیهای غالب یا مغلوب در گیاهان هستند، امروزه دانشمندان هزاران ویژگی مشابه در انسانها شناسایی کردهاند، اما هنوز برخی از این ویژگیها به ژنهای خاصی متصل نشدهاند که در مورد نخود نیز همین قضیه وجود داشت.
به گزارش سرویس اخبار پزشکی سایت شات ایکس و به نقل از ایمنا نوام چایوت، ژنتیکدان کاربردی در مرکز جان اینس در نوریچ انگلستان و یکی از نویسندگان این مطالعه اظهار داشت که تیم تحقیقاتی تصمیم گرفت از پیشرفتهای ابزارهای توالییابی و محاسباتی برای حل این معما استفاده کند، آنها از بیش از ۳۵۰۰ نوع مختلف نخود موجود در واحد منابع ژرمپلاسم مرکز جان اینس و دادههای ژنومیک عمومی استفاده کردند و حدود ۷۰۰ ژنوم نخود را توالییابی عمیق انجام دادند، این توالیها شامل حدود ۱۵۵ میلیون چندشکلی تکنوکلئوتیدی (SNPs) بود که تفاوتهای تکجفتی در توالی DNA نسبت به ژنوم مرجع نخود معمولی را نشان میدادند.
تیم تحقیقاتی با استفاده از روشهای مختلفی از جمله اصلاح انتخابی گیاهان نخود و مطالعات ارتباط ژنومی که به بررسی تفاوتها در تعداد و موقعیت SNPs میپردازد، توانست ژنهای مرتبط با سه ویژگی باقیمانده را شناسایی کند، آنها دریافتند که رنگ غلاف نخود توسط یک ژن کنترل میشود که مسیر ساخت کلروفیل را مختل میکند و منجر به غلافهای سبز یا زرد میشود، همچنین دو ژن شناسایی شدند که در کنترل شکل غلاف نقش دارند و با اختلال در ضخامت دیواره سلولی گیاه عمل میکنند، حذفی در کد ژنتیکی یک ژن خاص میتواند موجب تغییر در شاخهزنی یا خوشهای شدن گلها شود که به این فرایند فاسیاسیون گفته میشود، این کشف نهتنها به حل یکی از قدیمیترین معماهای علمی کمک میکند، بلکه میتواند در توسعه ارقام جدید نخود که منبع مهمی از پروتئین گیاهی هستند، نقش مهمی ایفا کند.