تحقیقات نشان میدهد که کاهش مصرف کالری میتواند منجر به لاغری و طول عمر بیشتر شود، اما یک مطالعه جامع و بزرگ بر روی ۱۰۰۰ موش، تصورات پیشین درباره رابطه بین محدودیت غذایی و افزایش طول عمر را به چالش میکشد. این تحقیق که به بررسی اثرات رژیمهای کمکالری و روزهداری متناوب بر سلامت و طول عمر موشها پرداخته است، به طور دقیق نشان میدهد که این نوع رژیمها میتوانند به کاهش وزن و تغییرات متابولیک منجر شوند، اما عوامل دیگری نیز در این زمینه نقش بسزایی دارند.
این مطالعه که به رهبری گریچرچیل، متخصص ژنتیک موش در آزمایشگاه جکسون انجام شده است و نشان میدهد که عواملی چون سلامت ایمنی، ژنتیک و شاخصهای فیزیولوژیکی انعطافپذیری به نظر میرسد که ارتباط بین کاهش کالری و افزایش طول عمر را بهتر توضیح میدهند. چرچیل در این مورد اظهار کرد: تغییرات متابولیک مهماند، اما آنها به تنهایی باعث افزایش طول عمر نمیشوند، این تحقیق به روشنی نشان میدهد که واکنش بدن به محدودیت کالری موضوعی پیچیده و فردی است.
به گزارش سرویس اخبار پزشکی سایت شات ایکس و به نقل از ایمنا محققان در این مطالعه، سلامت و طول عمر ۹۶۰ موش را بررسی کردند که هر یک از نظر ژنتیکی متفاوت بودند و از جمعیتهای مختلفی انتخاب شده بودند، موشها تحت رژیمهای غذایی با کالری محدود قرار گرفتند، در حالی که گروه دیگری از رژیمهای روزهداری متناوب پیروی کردند و برخی دیگر اجازه داشتند آزادانه غذا بخورند، نتایج نشان داد که کاهش ۴۰ درصدی کالری بیشترین افزایش طول عمر را به همراه دارد، اما روزهداری متناوب و محدودیت کالری کمتر نیز به افزایش طول عمر کمک کرد.
با این حال، یکی از نتایج شگفتانگیز این تحقیق این بود که موشهایی که بیشترین وزن را در رژیم غذایی با کالری محدود از دست دادند، نسبت به موشهایی که کاهش وزن کمتری داشتند، عمر کمتری داشتند. این نشان میدهد که فرآیندهایی فراتر از تنظیم متابولیک ساده در واکنش بدن به رژیمهای کالری محدود دخالت دارند. ویژگیهای مربوط به سلامت ایمنی و عملکرد گلبولهای قرمز نیز به عنوان عوامل کلیدی در افزایش طول عمر شناسایی شدند. چرچیل افزود: این مداخله یک عامل استرسزا است. مقاومترین حیوانات کمترین وزن را از دست دادند، عملکرد ایمنی خود را حفظ کردند و عمر طولانیتری داشتند.
تغییر در نگرش علمی
این یافتهها میتوانند رویکرد دانشمندان را در تحقیقات مربوط به محدودیتهای غذایی در انسانها تغییر دهند. در یکی از جامعترین کارآزماییهای بالینی رژیم غذایی کم کالری در افراد سالم و غیرچاق، محققان دریافتند که این مداخله به کاهش نرخ متابولیسم کمک میکند، اثری که تصور میشود نشاندهنده مزایای طولانیمدت برای طول عمر باشد.
اما دادههای موش از تیم چرچیل نشان میدهد که اندازهگیریهای متابولیک ممکن است منعکسکننده «طول سلامت» یعنی دوره زندگی بدون بیماری و ناتوانی مزمن باشد، اما برای بیان اینکه آیا چنین استراتژیهای «ضد پیری» واقعاً میتوانند عمر را افزایش دهند، نیاز به معیارهای دیگری است.
دانیل بلسکی، اپیدمیولوژیست در دانشگاه کلمبیا، نسبت به تعمیم نتایج از موش به انسان هشدار میدهد، اما او همچنین اذعان میکند که این مطالعه «به درک فزایندهای که داریم میافزاید که طول عمر و طول سلامت یکسان نیستند». این یافتهها به وضوح بر ضرورت بررسیهای بیشتر و دقیقتر در زمینه تأثیر رژیمهای غذایی بر طول عمر تأکید دارند و نشان میدهند که ممکن است آنچه برای موشها مفید است، برای انسانها نیز به همین اندازه کاربردی نباشد.
این تحقیق بر لزوم درک عمیقتری از روابط پیچیده بین متابولیسم، سلامت ایمنی و ژنتیک تأکید دارد و ما را به تفکر در مورد رژیمهای غذایی و تأثیر آنها بر طول عمر دعوت میکند.