در روز‌هایی که استارلینک در آستانه رونمایی از ارتباط ماهواره‌ای موبایلی خود در چند کشور است و قرار است مشترکان اپراتور‌های تلفن همراهی که با این شرکت قرارداد امضا کرده‌اند، بتوانند با گوشی‌های خود به شبکه ماهواره‌ای استارلینک متصل شوند، چین با جدیت در حال کپی کاری استارلینک است!
این را می‌شود از شلیک اخیر موشک ماهواره‌بر لانگ مارچ ۶a از مرکز فضایی تای یوآن در استان شانشی چین دریافت که حامل سومین سری از ماهواره‌های شبکه «چیانفان» (Qianfan) بود. شبکه‌ای که با نام دومش، اسپیس سِیل (SpaceSail به معنای بادبان فضایی) به جهانیان معرفی شده و در یک کلام، قرار است استارلینک چینی را بسازد.
به گزارش سرویس اخبار اینترنت و شبکه سایت شات ایکس و به نقل از نبض فناوری چیانفان (که چیانفن، چینفن، کیانفان و صورت‌های ترجمه شده دیگری هم دارد!)، قرار است مانند استارلینک، شبکه بزرگ ماهواره‌ای خود را داشته باشد و بعد با این شبکه وسیع، دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای را برای کاربران در سراسر جهان فراهم کند. شبکه‌ای که هدف گذاری اعلام شده برای آن، بسیار فراتر از استارلینک و برنامه توسعه‌اش است.
آن گونه که مقامات این کشور خبر داده‌اند، چیانفان قرار است ۱۴,۰۰۰ ماهواره ارتباطی در مدار‌های پایین زمین (LEO) مستقر نماید در حالی که پروژه استارلینک اسپیس‌ایکس تاکنون بیش از ۴,۰۰۰ ماهواره را به فضا فرستاده است و هدف نهایی آن ارسال حدود ۱۲,۰۰۰ ماهواره به مدار است.
عکس : پروژه کپی سازی استارلینک در چینالبته برخی بر این باور هستند که این پروژه، تنها پاسخی به استارلینک و تهدیدی است که کشور‌هایی مانند چین از گسترش آن احساس می‌کنند، اما مقامات چین برای اجرای این پروژه، دلایل متفاوتی بیان می‌کنند که از جمله آنها حضور و سهم داشتن در این بازار جهانی همراه با کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی مانند استارلینک است.
از دیگر دلایل آنها برای شروع این پروژه، ایجاد یک سیستم بومی برای نیاز‌های چین و حتی دستیابی به برخی کاربرد‌های نظامی و امنیتی به واسطه آن است؛ اینکه اطمینان حاصل کنند که در مواقع بحرانی و قطع ارتباطات بین الملل، دسترسی پایدار به شبکه اینترنت دارند.
به این فهرست، رقابت آنها با آمریکا در حوزه فضایی را هم باید افزود که سرمایه گذاری وسیعی را در آن انجام داده‌اند و در تلاش هستند که نه تنها عقب ماندگی‌شان در فضا را جبران نمایند، که رقیب آمریکا در این عرصه شوند و برای نشان دادن این عزم جزم، چه چیزی بهتر از چیانفان؟ پروژه‌ای که در زمانی کوتاه از طراحی، در دست اجرا قرار گرفته است.
البته ساخت سامانه ماهواره‌ای مشابه استارلینک کار ساده‌ای هم نیست و با چالش‌های مواجه است. چالش‌هایی متفاوت که یکی از آنها، هزینه بسیار بالای اجرای آن است و یکی دیگر، تشدید احتمال برخورد‌های فضایی و به دنبال آن، شکل گیری و اوج گیری تنش‌ها میان کشورها، به ویژه وقتی پای دو کشوری در میان باشد که روابط دوستانه‌ای هم ندارند.
از دیگر مواردی که می‌تواند چالش برانگیز باشد، شکل گیری موجی از مخالفت‌ها با این پروژه در غرب است که می‌تواند با دستمایه مختلفی مانند نگرانی‌های نظامی و امنیتی (جاسوسی) و یا حتی گسترش سانسور در جهان مطرح شود چراکه چین با فاصله در رتبه یک سانسور اینترنت در جهان قرار دارد.
این‌ها مواردی از نگرانی و ابهام پیرامون پروژه‌ای هستند که هنوز گام زیادی تا تحقق فاصله دارد و تنها سه محموله ماهواره مربوط به آن به فضا پرتاب شده و گفته می‌شود که در سال ۲۰۳۰ میلادی عملیاتی خواهد شد، اما نه گفته شده که ارتباط آن با کاربران زمینی چگونه خواهد بود و نه اطلاعات دیگری در این حوزه در اختیار افکار عمومی جهان قرار گرفته است.
جالب اینکه چینی‌ها در پروژه چانفان شعار رایج اغلب پروژه هایشان را هم سر نداده اند و تاکید نکرده‌اند که محصول نهایی شان، به نسبت رقبا بسیار نازل‌تر است. مزیت رقابتی بزرگی که به نوعی امضای پروژه‌های این کشور است، اما خبری از آن در چیانفان نیست، بماند که معلوم نیست تکلیف چیانفان با خود اینترنت هم چیست؟
آیا قرار است بزرگترین شبکه ارتباطات ماهواره‌ای جهان، اینترنت بدون گوگل، فیسبوک، یوتیوب، اینستاگرام، ایکس (توییتر سابق) و... را به کاربران عرضه کند یا نه، قرار است از مرز‌های غربی هم عبور کرده و دریچه دنیای آزاد اطلاعات به جهان باشد؟ تکلیف شهروندان چین در این میان چیست؟ آیا قرار است با کمک این فناوری نوین، در دیگر نقاط جهان هم رصد شوند؟!
سوالات و ابهاماتی بی پاسخ که با هر گامی که چیانفان به تحقق نزدیک‌تر شود، پررنگ‌تر خواهند شد و توجه عده بیشتری را به خود جلب خواهند کرد. وضعیتی که اصلا برای این ابرپروژه گران قیمت خوب نیست اگر قصد آنها حضور در این بازار جهانی و نقش آفرینی به عنوان رقیب استارلینک باشد.