اولین گزارش سالانه سداد منتشر شد: سهم 12.5‌درصدی از صنعت پرداخت الکترونیک

گزارش سالانه سداد نشان می‌دهد براساس آمارهای موجود، ماهانه بیش از 833هزار میلیارد تومان تراکنش در صنعت پرداخت الکترونیک صورت می‌گیرد که سهم سداد از آن، 12.5 درصد است. از این تراکنش ماهانه 104 هزار میلیارد تومانی سداد، 83 درصد از این رقم حاصل از تراکتش پایانه‌های فروشگاهی و 16 درصد آن نیز از پرداخت‌های اینترنتی است. الگوی استفاده از خدمات سداد نشان می‌دهد ساعت 11 ظهر اوج تراکنش‌های مالی است و بیشترین خرید حضوری یا آنلاین در این ساعت از روز اتفاق می‌افتد. مجموعه پرداخت الکترونیک سداد، نخستین گزارش رسمی سالانه خود را محدود به بازه زمانی ابتدای دی‌ماه 1400 تا پایان آذرماه 1401 منتشر کرده است. این مجموعه نقشی کلیدی در ارائه خدمات و محصولات نوآورانه در حوزه پرداخت الکترونیک ایفا می‌کند، ازهمین‌رو گزارش سالانه آن می‌تواند دیدی جامع‌تر از وضعیت محصولات و خدمات موجود و رفتار کاربران در رویارویی با مقوله پرداخت الکترونیک در داخل کشور ارائه کند. شرکت پرداخت الکترونیک سداد در سال 1393 از سوی بانک ملی ایران مأموریت یافت تا به ارائه محصولات و خدمات نوین در زمینه پرداخت الکترونیکی بپردازد. این شرکت درحال‌حاضر خدماتی همچون کارتخوان (POS)، درگاه پرداخت اینترنتی (IPG)، اپلیکیشن پرداخت (ایوا و پالس) و کد دستوری 737 را ارائه می‌کند. این شرکت هم‌اکنون با پردازش ماهانه 300 میلیون تراکنش به ارزش 104 هزار میلیارد تومان در رتبه سوم بیشترین مبلغ تراکنش الکترونیک در کشور قرار دارد. پایانه‌های فروشگاهی و پرداخت اینترنتی به‌ترتیب با 83 و 16 درصد، بیشترین سهم را از این میزان دارند. طبق گزارش آذرماه شاپرک، آن‌ها پس از به‌پرداخت ملت و سامان در این جایگاه قرار گرفته‌اند. هر ماه بیش از 833 هزار میلیارد تومان در صنعت پرداخت الکترونیک پردازش می‌شود که 12.5 درصد از آن سهم سداد است. بد نیست بدانید از مجموع تراکنش‌های انجام‌شده، 82 درصد آن به تراکنش‌هایی با مبلغ زیر 200 هزار تومان اختصاص دارد. در اردیبهشت‌ماه 1401 با درخواست سداد برای پذیرش در بازار بورس موافقت شد و آن‌طور که در این گزارش آمده است، تا پایان سال سداد در فهرست نمادهای بورسی درج می‌شود تا نیمه اول سال آینده شاهد عرضه اولیه این شرکت باشیم.

پایانه‌های کارتخوان فروشگاهی

کارتخوان فروشگاهی به‌عنوان یکی از متداول‌ترین ابزارهای پرداخت، در انواع ثابت و سیار پاسخ‌گوی نیازهای متنوع کسب‌وکارهای گوناگون است. مقایسه مبلغ تراکنش ماهانه هر کارتخوان در PSPهای کشور در خلال آمار ارائه‌شده بانک مرکزی و شاپرک حاکی از آن است که سداد پس از شرکت به‌پرداخت ملت در رتبه دوم سرانه متوسط مبلغ تراکنش ماهانه قرار دارد. پیش از تأسیس سداد، اولین پایانه‌های فروشگاهی در سال 1391 تحت پوشش داده‌ورزی سداد راه‌اندازی شدند. 73 پذیرنده که از ده سال پیش، یعنی در تاریخ 5 آذرماه 1391 راه‌اندازی شده‌اند، تا همین امروز مشغول به فعالیت هستند و از آن تاریخ تاکنون سداد نزدیک به 2 میلیون و 300 هزار پایانه در سراسر کشور راه‌اندازی کرده است. از این تعداد هم‌اکنون نزدیک به 772 هزار دستگاه درحال استفاده است. آن‌طور که سداد گزارش کرده، 771 هزار و 934 پایانه در سراسر کشور، ماهانه بیش از 284 میلیون و 300 هزار تراکنش را پردازش می‌کند که مجموع مبالغ آن حدود 86 هزار میلیارد تومان است. سرانه مبلغ تراکنش ماهانه هر کارتخوان نیز 112 میلیون تومان است. این شرکت می‌گوید درحال‌حاضر هزینه پردازش هر تراکنش در پایانه‌های فروشگاهی 304 تومان است و پشتیبانی هر کارتخوان، ماهانه به‌طور میانگین 72 هزار تومان هزینه دارد. 28 اسفندماه 1400 دستگاه‌های کارتخوان این شرکت با ثبت روزانه 13 میلیون و 318 هزار تراکنش، داغ‌ترین روز سال را سپری کرده‌اند. با توجه به افزایش تقاضای خرید در روزهای پایانی سال و آمادگی برای نوروز، ثبت رکورد در چنین روزی کاملاً بدیهی است. رسیدهای این تعداد تراکنش در دستگاه‌های کارتخوان با احتساب طول هر قبض 4 سانتی‌متر، درمجموع حدود 533 کیلو رول کاغذ می‌شود که این عدد معادل فاصله شرقی‌ترین نقطه استان مازندران تا غربی‌ترین نقطه استان گیلان است. اینکه چنین حجم کاغذی تنها در یک روز تبدیل به زباله شده است، بیش از پیش بر اهمیت عدم ارائه رسید از سوی دستگاه‌های کارتخوان می‌افزاید. راه‌های جایگزین همانند پیامک و اپ‌های پرداخت یا حرکت به‌سمت پرداخت موبایلی می‌تواند به محیط‌زیست کمک کند. البته این شرکت در راستای مسئولیت اجتماعی خود، در سال 1401 ابعاد هر یک از رسیدهای کاغذی دستگاه‌های کارتخوان را به نصف کاهش داده است تا در میزان مصرف کاغذ صرفه‌جویی شود. این اقدام در تضمین سلامت 423 اصله درخت مؤثر بوده است. طبق گزارش سالانه سداد، سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های محصولات غذایی پرتراکنش‌ترین پذیرندگان POS این شرکت به تفکیک صنف فعالیت هستند. داروخانه‌ها نیز کمترین تراکنش را در مقایسه با سایر صنایع دارند.

درگاه پرداخت اینترنتی

گسترش اینترنت در سال‌های اخیر از یک سو و شیوع کرونا از سوی دیگر، مردم را بیش از پیش به‌سمت خرید آنلاین سوق داده است. درگاه پرداخت اینترنتی نیز اصلی‌ترین راه برای انجام دادوستدهای مالی است. سداد در این زمینه دو راهکار «درگاه پرداخت اینترنتی (IPG) و «درگاه پرداخت درون‌برنامه‌ای» را برای مشتریان خود ارائه کرده است. طبق گزارش سالانه سداد، در هر ماه به‌طور میانگین 14 میلیون تراکنش اینترنتی پردازش شده که به‌طور میانگین 17 هزار میلیارد تومان ارزش داشته و درصد موفقیت این نوع پرداخت‌ها نیز 99.9 درصد بوده است. «پرداخت قبض آب، برق و گاز» و «استعلام پرداخت جریمه خودرو» پرتراکنش‌ترین کسب‌وکارها در IPG سداد به تفکیک صنعت فعالیت هستند. الگوی ساعات استفاده از IPG نیز نشان می‌دهد خرید حضوری ساعت 11 ظهر، اوج خرید مردم است. براساس گزارش سالانه سداد، کاربران پرداخت الکترونیک در روز 15 شهریورماه امسال با ثبت 812 هزار و 721 تراکنش، رکورد زده‌اند. علت این رکورد نیز به تراکنش‌های سازمان حج و زیارت و آغاز ثبت‌نام دانشگاه آزاد بازمی‌گردد.

اپلیکیشن پرداخت و USSD

این دو خدمت روی‌هم‌رفته سهم یک‌درصدی از ارزش تراکنش ماهانه پرداخت الکترونیک سداد را به خود اختصاص می‌دهند. ایوا یک اپ پرداخت الکترونیک است که از طریق آن می‌توان به خدمات متنوعی همچون خرید شارژ و بسته‌های اینترنت و… دسترسی پیدا کرد. این اپ درحال‌حاضر 2 میلیون کاربر فعال دارد که تاکنون 260 میلیارد تومان تراکنش خرید شارژ و بسته اینترنت بر بستر آن پردازش شده است. گزارش سالانه سداد نشان می‌دهد ماهانه 2 میلیارد و 150 میلیون تومان تراکنش بر بستر کد USSD 737 انجام شده است.

پشتیبانی و مسئولیت‌های اجتماعی

مرکز پشتیبانی تلفنی کاربران سداد با 60 خط تلفن به‌صورت 24‌ساعته پاسخ‌گوی کاربران است. براساس اعلام این شرکت، تیم مرکز تماس سداد در سال 1401 در‌مجموع به 1.5 میلیون تماس با موفقیت پاسخ داده‌اند. بیش از یک میلیون و صد هزار تماس مربوط به پذیرندگان پایانه‌های فروشگاهی و 240 هزار مورد آن نیز از سوی کاربران اپلیکیشن ایوا صورت گرفته است. «درخواست پذیرنده برای دریافت اطلاعات شخصی دارنده کارت»، «انتقال وجه از ایوا»، «اعلام رمز شارژ خریداری‌شده از طریق کارتخوان به مشتریان» و «خطای tamper» ازجمله بیشترین موضوعات تماس تلفنی پذیرندگان با سداد در یک سال گذشته بوده است. نکته قابل‌توجه در این بخش از گزارش، نوسانی‌بودن میزان رضایت کاربران از پشتیبانی سداد است که توضیح کافی دراین‌باره ارائه نشده. بخش پایانی گزارش سالانه سداد به مسئولیت‌های اجتماعی این شرکت پرداخته است. در سال 1401 این مجموعه موفق شده از طریق کدهای ستوری USSD نزدیک به 17 میلیارد تومان به نفع سازمان‌های نیکوکاری و مردم‌نهاد، کمک‌های مردمی جذب کند. در همین مدت و از طریق اپلیکیشن ایوا نیز حدود 21.2 میلیارد تومان کمک مردمی جمع شده است. سداد امیدوار است در طول دو سال آینده به جایگاه نخست سهم بازار از نظر مبلغ تراکنش‌های پرداخت الکترونیک کشور برسد. همچنین طرح‌های توسعه‌ای ازجمله توسعه و ارتقای ناوگان کارتخوان و توسعه محصولات جدید را در دستور کار دارد، به این امید که رشد سود خالص سالیانه شرکت به 800 میلیارد تومان برسد. گزارش سالانه سداد را می‌توانید از اینجا دریافت و مشاهده کنید.