به طور حتم امروزه کلمه ارزهای دیجیتال بیشتر به گوشتان خورده است این ارز‌ها در بین سرمایه‌گذاران جایگاه ویژه‌ای داشته و افراد زیادی برای سرمایه گذاری وارد این عرصه شدند.
براساس این گزارش امروزه افراد زیادی در تلاشند که با کشور‌های خارجی داد و ستد کنند. از این رو مجبور هستند که از عملیات‌های بانکی بین المللی استفاده کنند؛ اما این افراد معمولاً با مشکل دسترسی آسان به خدمات مالی روربرو هستند. دیفای این قابلیت را به افراد می‌دهد تا به راحتی از هر کجای کره زمین پول انتقال دهند و کار‌های مالیشان را انجام دهند. با استفاده از امور مالی غیرمتمرکز همه افراد دسترسی یکسانی به خدمات مالی دارند؛ بنابراین در این گزارش سعی می‌شود که شما را با واژه دیفای و کاربرد آن آشنا کنیم.
دیفای چیست و چرا این روز‌ها با نوسانات مرتبط با آن همراه می‌شویم؟ آیا دیفای می‌تواند دنیای متفاوتی در ارزهای دیجیتال ایجاد کند؟
دیفای به معنای امور مالی غیرمتمرکز است، اصطلاحی فراگیر که برای انواع برنامه‌های مالی در ارزهای رمزپایه یا بلاک چین که به منظور کمرنگ کردن واسطه‌های مالی ایجاد شده‌اند، به کار می‌رود. به‌عبارت دیگر، دیفای یک پروژه نیست، بلکه یک اکوسیستم از صد‌ها پروژه گوناگون است که همه آن‌ها خدمات مالی غیرمتمرکز ارائه می‌دهند. در واقع، این دنیای مالی غیرمتمرکز می‌تواند انبوهی از خدمات مالی از امور روزمره بانکداری و وام‌ها تا روابط پیچیده قراردادی را در دسترس افراد قرار دهد.
همچنین دیفای جنبشی برای ایجاد یک اکوسیستم خدمات مالی متن‌باز، بدون نیاز به مجوز و شفاف که برای همه قابل‌دسترسی است و بدون واسطه مرکزی کار می‌کند. به این ترتیب، کاربر کنترل کامل بر دارایی خود دارد و با اکوسیستم ازطریق برنامه‌های غیرمتمرکز Dappها ارتباط برقرار می‌کند.
دیفای از بلاکچین، فناوری پشت ارز دیجیتال بیت کوین الهام گرفته شده است که به چندین نهاد امکان می‌دهد تا نسخه‌ای از تاریخچه معاملات را نگه دارند، به این معنی که تراکنشات دیگر توسط یک منبع مرکزی کنترل نمی‌شود. این موضوع مهمی است؛ زیرا سیستم‌های متمرکز و مراکز کنترل انسانی می‌توانند سرعت و پیچیدگی معاملات را محدود کنند؛ در حالی که کاربران کنترل مستقیم کمتری بر پول خود دارند. دیفای منحصر به فرد است، زیرا کاربرد بلاکچین را از انتقال ارزش ساده به موارد استفاده مالی پیچیده‌تر گسترش می‌دهد.
بیت کوین و بسیاری دیگر از دارایی‌های دیجیتال با روش‌های پرداخت قدیمی مانند روش‌های اجرا شده توسط ویزا کارت و پی پل فرق دارند، به این دلیل که همه واسطه‌ها را از معاملات حذف می‌کنند. وقتی با یک کارت اعتباری در یک کافه پول قهوه را پرداخت می‌کنید، یک موسسه مالی با کنترلی که بر معامله شما دارد، بین شما و کافه مستقر می‌شود و اختیار متوقف کردن یا مکث و حفظ آن را در دفاتر خصوصی خود دارد. با بیت کوین، این موسسات عملا از سیستم حذف می‌شوند.
خرید مستقیم تنها نوع معامله یا قرارداد تحت نظارت شرکت‌های بزرگ نیست. برنامه‌های مالی مانند وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات، شرطبندی و موارد دیگر نیز در کنترل آن‌هاست. قطع واسطه‌ها از انواع معاملات از مزایای اصلی دیفای است.
دیفای با هدف بزرگی که دارد می‌تواند در کنار بلاک چین به‌عنوان یکی از نوآوری‌های امیدوارکننده عصر دیجیتال در نظر گرفته شود.
محبوب‌ترین برنامه‌های دیفای عبارتند از:
مبادلات غیرمتمرکز (DEX): مبادلات آنلاین به کاربران کمک می‌کنند ارز‌ها را به ارزهای دیگر تبدیل کنند، چه دلار آمریکا به بیت کوین و چه اتر به DAI. DEX نوعی صرافی است که کاربران را مستقیماً به هم متصل می‌کند تا بتوانند ارزهای رمزنگاری شده را با یکدیگر مبادله کنند، بدون اینکه به هیچگونه واسطه‌ای با سپردن پولشان اعتماد کنند.
Stablecoins ارز رمزنگاری شده‌ای است که برای ثبات قیمت به دارایی خارج از ارز رمزپایه (دلار یا یورو) گره خورده است.
بستر‌های وام دهی: این سیستم عامل‌ها از قرارداد‌های هوشمند برای جایگزینی واسطه‌هایی مانند بانک‌ها که وام را مدیریت می‌کنند، استفاده می‌کنند.
Wrapped Bitcoins (WBTC) روشی برای ارسال بیت کوین به شبکه اتریوم است تا بیت کوین بتواند مستقیماً در سیستم defi اتریوم استفاده شود. WBTC به کاربران امکان می‌دهد سود بیت کوین‌های قرض داده شده از طریق سیستم عامل‌های وام غیرمتمرکز را که در بالا توضیح داده شده است، کسب کنند.
بازار‌های پیش‌بینی: بازار‌هایی برای شرطبندی روی نتیجه رویداد‌های آینده مانند انتخابات. هدف این نسخه‌های دیفای در بازار‌های پیش‌بینی ارائه عملکرد یکسان، اما بدون واسطه است.
مزایا دیفای چیست؟
شاید با خود بپرسید که مزایای استفاده از دیفای چیست و چرا باید از این سیستم استفاده کرد؟ موارد زیر از جمله مزایای استفاده از DeFi هستند:
تمرکززدایی: هیچ واسطه‌ای در کار نیست و تمامی تراکنش‌ها به‌صورت عمومی است و برای مشاهده در دسترس قرار دارد.
حفظ حریم خصوصی: با انتخاب سرویس‌های مختلف امور مالی غیرمتمرکز می‌توانید ناشناس‌بودن هویت خود را حفظ کرده و با سکه‌ها و توکن‌های رمزنگاری غیرمتمرکز تراکنش کنید که این امر تأثیر قابل‌توجهی بر افزایش سطح امنیت معاملات نیز خواهد داشت.
سرعت بیشتر: به لطف بهره‌مندی از فناوری بلاکچین در سرمایه‌گذاری‌های دیفای، درحالی‌که طیف وسیعی از فناوری‌های مالی متمرکز به‌کندی در طول زمان عرضه شده و تحت قوانین نهاد‌های منطقه‌ای اداره می‌شوند، با استفاده از DeFi دیگر لازم نیست برای تأیید یک تراکنش یا برای مبادله دو رمزارز مدت‌ها منتظر بمانید و تنها در عرض چند ثانیه همه‌چیز انجام خواهد شد.
استفاده آسان: استفاده از این پلتفرم بسیار آسان است و تنها یک کیف پول رمزنگاری و تعدادی سکه رمزنگاری نیاز خواهید داشت. همچنین DeFi در مقایسه با مؤسسات مالی سنتی به‌مراتب شفاف‌تر است و بوروکراسی کمتری را تجربه خواهید کرد و کافی است روی اطلاعات مهم تمرکز کنید.
معایب استفاده از دیفای چیست؟
اگرچه این سیستم مزایای زیادی دارد، اما با این وجود می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که توجه به آن‌ها لازم است:
خطر کلاه‌برداری: با وجود امنیت بالای این پلتفرم، برخی کارشناسان درباره امکان وقوع کلاه‌برداری در آن هشدار داده‌اند.
فضای فرار: این واقعیت را نمی‌شود انکار کرد که سرمایه‌گذاری‌های شما همیشه مستعد حذف شدن هستند.
کاربرد‌های دیفای چیست؟
درواقع دیفای با از بین بردن واسطه‌ها مؤسسات مالی متمرکز را به چالش می‌کشد و عناصر کلیدی کار آن‌ها را در اختیار اشخاص عادی قرار می‌دهد.
DeFi توسط برنامه‌های غیرمتمرکز یا dApps و پروتکل‌های دیگر پشتیبانی شده که تراکنش‌ها را توسط دو ارز معروف BTC و ETH انجام می‌دهند.
با وجود محبوبیت بیشتر بیتکوین، اتریوم را به‌دلیل سازگاری بیشتر می‌توان شبکه محبوب برنامه‌ها و پروتکل‌ها برای استفاده از کد‌های مبتنی بر این شبکه برشمرد.
قرارداد هوشمند در دیفای چیست؟
اصطلاح "قرارداد هوشمند" برای اولین بار توسط دانشمند کامپیوتر، دانشمند حقوق و رمزنگار نیک زابو (Nick Szabo) در سال ۱۹۹۷، مدت‌ها قبل از ایجاد بیت کوین استفاده شد. زابو می‌خواست از یک دفتر توزیع‌شده برای قرارداد خرید استفاده کند. قرارداد‌های هوشمند مثل قرارداد‌هایی در دنیای واقعی هستند، با این تفاوت که این نوع قرارداد‌ها کاملا دیجیتالی هستند. در واقع، قرارداد‌های هوشمند یک برنامه کامپیوتری است که در داخل بلاکچین ذخیره می‌شود. برای عملکرد به هیچ واسطه انسانی احتیاج ندارد. در عوض، بدون نیاز به اعتماد طرفین، به صورت خودکار اجرایی می‌شود. این نوع سیستم در قرارداد‌های هوشمند، انقلابی در دنیای اقتصاد است.
برنامه‌های دیفای کجا اجرا می‌شوند؟
هسته اصلی حوزه امور مالی غیرمتمرکز قرارداد هوشمند است، چون برنامه‌های غیرمتمرکز به‌وسیله آن کار می‌کنند. بنابراین، بلاک چین‌هایی که میزبان قرارداد‌های هوشمند هستند، می‌توانند میزبان برنامه‌های دیفای هم باشند.
درحالی‌که قرارداد‌های معمولی برای مشخص کردن رابطه افرادی که درگیر قرارداد هستند از مواد قانونی استفاده می‌کنند، یک قرارداد هوشمند از کد‌های کامپیوتری بهره می‌برد.
به‌لطف بلاک چین، یک قرارداد هوشمند پس از پیاده‌سازی ضمانت اجرایی خواهد داشت. توسعه‌دهنده شرایط اجرای قرارداد را در کد تعیین می‌کند و پس از ثبت‌کردن آن روی بلاک چین، حتی خود او هم نمی‌تواند جلوی اجرای قرارداد را بگیرد.
استفاده از قرارداد‌های هوشمند سریع‌تر و آسان‌تر است و ریسک کمتری برای طرفین دارد. از طرف دیگر، قرارداد‌های هوشمند هنوز با چالش‌های حقوقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و به‌عنوان مثال، هنوز مراجع قانونی یک قرارداد هوشمند مالکیت خانه را به رسمیت نمی‌شناسند. همچنین، ازآنجاکه قرارداد‌های هوشمند قابل‌توقف نیستند، وجود باگ یا کد مخرب می‌تواند موجب خطر شود.
اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین پلتفرمی است که پروژه‌های دیفای می‌توانند روی آن کار کنند. بدون اغراق می‌توان گفت در مقطع فعلی بلاک چین اتریوم میزبان بیش از ۷۰٪ کل اکوسیستم دیفای است.
دیفای یکی دیگر از پروژه‌هایی است که بر روی بلاک چین پیاده سازی شده است. دیفای نسل جدید قرارداد‌های سنتی است که مزایای زیادی نسبت به قرارداد‌های سنتی دارد. در گذشته قرارداد‌ها و تمامی دارایی افراد دست یکسری اشخاص و دولتمردانی قرار داشت؛ اما با به روی کار آمدن دیفای این رویه تغییر کرد. دیفای این قابلیت را به افراد داد تا بدون مداخله اشخاص و یا واسطه (بانک‌ها) حسابهایشان را کنترل کنند. به واسطه دیفای افراد می‌توانند دارایی‌هایشان را به سایر کشور‌های دنیا بدون پرداخت کارمزد‌های زیاد بین‌المللی انجام دهند.