استقبال گسترده از چت‌بات هوش مصنوعی ChatGPT (چت جی‌پی‌تی) باعث شده است تا بسیاری از شرکت‌ها برای ارائه نسخه مشابه این چت‌بات و بهره‌مندی بیشتر از AI تشویق شوند. شرکت‌های مختلف برای ارائه نمونه‌های مختلف چت‌بات (Chatbot) که می‌توانند رقبای ChatGPT باشند، با یکدیگر رقابت می‌کنند تا بتوانند هوش مصنوعی را بیشتر در دسترس عموم مردم قرار دهند.
دو غول فناوری، یعنی مایکروسافت و گوگل مدتی پیش نسخه اختصاصی خود از ابزارهای هوش مصنوعی مکالمه‌محور را که با استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ ساخته شده‌اند، معرفی کردند. چند شرکت کمتر شناخته دیگر نیز درحال تلاش برای دستیابی به این هدف هستند. در این مطلب قصد داریم شرکت‌هایی که چت‌بات‌های مشابه ChatGPT را بر پایه آن ساخته‌اند یا قصد دارند با چت‌بات اختصاصی خود چت‌جی‌پی‌تی را به چالش بکشند، معرفی کنیم.
مایکروسافت
مایکروسافت چت‌بات خود را با نام «بینگ جدید» یا «نیوبینگ» (New Bing) عرضه کرده است. این AI chatbot همان موتور جستجوی بینگ است که به هوش مصنوعی مجهز شده و مایکروسافت وعده داده این ابزار می‌تواند شیوه جستجو را متحول کند.
مایکروسافت در شرکت Open AI، شرکت خالق ChatGPT، سرمایه‌گذاری عظیمی کرده است. این شرکت از فناوری پشت‌پرده چت‌جی‌پی‌تی برای ایجاد یک ابزار هوش مصنوعی قوی‌تر استفاده می‌کند. تاکنون عملکرد بینگ جدید در برخی از موارد کاملاً قابل‌قبول و تأثیرگذار و در برخی از موارد غیرقابل‌قبول بوده است.
اکنون نسخه آزمایشی بینگ در اختیار برخی از کاربران قرار گرفته و آن‌ها می‌توانند سؤالاتی مثل «می‌تونی بهترین جاهای دیدنی پاریس رو به من بگی» یا «بهترین دستور‌پخت پای سیب کدومه»، عملکرد آن را آزمایش کنند. این چت‌بات AI هم با ارائه توضیحات شرح‌دهنده دیدنی‌های پاریس یا بیان ترکیبات و دستورات لازم در یک دستور‌پخت، به این سؤالات پاسخ می‌دهد.
این چت‌بات هوش مصنوعی مایکروسافت معایبی نیز دارد؛ مثلاً گاهی اوقات پاسخ‌های عجیب‌‌وغریب می‌دهد. همچنین کاربران هر‌بار تنها می‌توانند ۵ سؤال از بینگ جدید بپرسند و سقف روزانه پرسش از آن تنها ۵۰ سؤال است. بینگ جدید محدودیت‌های دیگری هم دارد که به‌تازگی به‌دنبال شکایت کاربران کمتر شده است.
مایکروسافت قصد دارد با تقویت این ابزار AI خود که می‌تواند یکی از رقبای ChatGPT باشد، ارائه خلاصه از صفحات وب و اسناد درحال مطالعه توسط کاربران وب را امکان‌پذیر کند. ردموندی‌ها مصمم هستند قابلیت ایمیل‌نویسی و تولید محتوای متنی برای شبکه‌های اجتماعی را در چت‌بات خود ایجاد کنند.
گوگل
گوگل هم برای رقابت با مایکروسافت یک چت‌بات AI به نام «بارد» (Bard) ایجاد کرده است که می‌تواند یکی دیگر از رقبای ChatGPT باشد. این ابزار می‌تواند حوزه اصلی فعالیت گوگل، یعنی جستجو را به چالش بکشد؛ به همین دلیل آن را سریع ایجاد کرده است. البته اکنون اطلاعات زیادی در مورد این چت‌بات وجود ندارد.
طبق گفته «سوندار پیچای»، مدیرعامل گوگل، برای توسعه این سرویس مکالمه هوش مصنوعی از LaMDA، یعنی مدل زبانی بزرگ خود گوگل استفاده شده است. بارد برای ارائه پاسخ‌های به‌روز و قابل‌قبول به کاربران، به‌صورت تصادفی از اطلاعات موجود در این مدل استفاده می‌کند.
طبق گفته گوگل، این ابزار احتمالاً می‌تواند برای انجام وظایفی مثل برنامه‌ریزی برای حمام‌کردن کودک، مقایسه دو فیلم نامزد اسکار و ایده‌گرفتن برای پخت یک غذا با مواد موجود در یخچال استفاده شود؛ البته اکنون بارد هم مثل بینگ جدید معایبی دارد؛ مثلاً در نخستین توییت آزمایشی ارسال‌شده توسط بارد مشکلی اساسی مشاهده شده است. چت بات هوش مصنوعی گوگل اکنون تنها در اختیار گروه آزمایش‌کننده قرار دارد و دسترسی به آن در هفته‌های آتی گسترده‌تر می‌شود.
متا
متا که مالک شبکه‌های اجتماعی مطرح فیسبوک، اینستاگرام و واتس‌اپ محسوب می‌شود نیز چت‌بات AI خود به نام «گالاکتیکا» (Galactica) را رونمایی کرده است. گالاکتیکا یک مدل زبانی محسوب می‌شود که جهت کمک به دانشمندان و پژوهشگران برای ارائه اطلاعات به آن‌ها با استفاده از خلاصه مقالات علمی، ارائه راه‌حل‌هایی برای مسائل ریاضی و تشریح ساختار مولکول‌ها طراحی شده است.
طبق گفته متا، برای آموزش این chatbot از ۴۸ میلیون مقاله، متن، مواد مرجع، ترکیبات و پروتئین‌ها و سایر منابع علمی استفاده شده است. عملکرد گالاکتیکا در ماه نوامبر ۲۰۲۲ که متا آن را برای عموم مردم منتشر کرد، ناامیدکننده بود. جامعه علمی به‌شدت از بات انتقاد کردند. همچنین دانشمندی آن را به‌خاطر ارائه پاسخ‌های تأسف‌برانگیز و نادرست، «ابزاری خطرناک» نامید. متا گالاکتیکا را تنها دو روز پس از انتشار آن از دسترس خارج کرد.
انتشار گالاکتیکا نخستین اقدام برای توسعه مدل هوش مصنوعی نیست. این شرکت قبلاً بات «بلندربات ۳» (BlenderBot 3) را نیز در اوت ۲۰۲۲ منتشر کرده که مثل یک دستیار دیجیتالی است، اما عملکرد خوبی ندارد. «کلسی پایپر»، روزنامه‌نگار، پس آزمایش‌کردن این بات گفته است که پاسخ‌های آن بسیار ضعیف بوده‌اند. به اعتقاد او، عملکرد چت بات GPT-3 (فریم‌ورکی که ChatGPT بر پایه آن ایجاد شده)، بسیار بهتر از بلندربات است.بلندربات ۳ هنوز هم فعالیت کند. متا قصد دارد در آینده ابزارهای AI بیشتری را عرضه کند؛ بنابراین شاید این شرکت هم در آینده محصولی را ایجاد کند که بتوان آن را یکی از رقبای ChatGPT نامید.
«مارک زاکربرگ»، مدیرعامل شرکت متا، اعلام کرده که این شرکت یک تیم هوش مصنوعی اختصاصی با هدف ایجاد پرسونای هوش مصنوعی طراحی‌شده برای کمک به مردم تشکیل داده است. ساخت ابزارهای هوش مصنوعی مبتنی بر متن و تصویر برای واتس‌اپ، اینستاگرام و پیام‌رسان فیسبوک، از دیگر اهداف این تیم متا هستند.
آنتروپیک (Anthropic)
آنتروپیک (شرکتی فعال در حوزه پژوهش در زمینه AI) در سال ۲۰۲۱ توسط کارمندان سابق OpenAI تأسیس شده است. این شرکت درحال کار روی AI chatbot خود، یعنی «کلاد» (Claude) است که یکی از رقبای ChatGPT محسوب می‌شود. کلاد هنوز به‌طور کامل در اختیار عموم مردم قرار نگرفته است. گوگل اواخر ۲۰۲۲ حدود ۳۰۰ میلیون دلار در آنتروپیک سرمایه‌گذاری کرد.
آنتروپیک کلاد را براساس متالوژی اختصاصی خود تحت عنوان هوش مصنوعی مشروطه (Constitutional AI) ایجاد کرده است. این شرکت مدل زبانی خود را حدوداً با مجموعه متشکل از ۱۰ دستورالعمل و اصل زبان طبیعی آموزش داده است. کلاد توانایی تجدیدنظر خودکار در پاسخ‌هایش را نیز دارد. طبق گفته آنتروپیک، هدف از ایجاد این بات آموزش دستیارهای هوش مجازی بهتر و کم‌خطرتر بدون درنظر‌گرفتن بازخوردهای انسان است.
اسکیل (Scale)، پلتفرم داده هوش مصنوعی، پس از دسترسی یافتن به کلاد، تفاوت‌های بین این چت بات و ChatGPT را مشخص کرده است. اسکیل در بررسی‌های خود مطمئن شده که کلاد می‌تواند رقیبی جدی برای ChatGPT باشد و در رد‌کردن درخواست‌های نامناسب بهتر از آن عمل می‌کند. کلاد نیز مانند سایر چت‌بات‌های AI معرفی‌شده، معایبی نیز دارد؛ در نتایج این مدل زبانی چند مورد خطا و اشتباه ریاضی دیده شده است. درحال‌حاضر عموم مردم نمی‌توانند از کلاد استفاده کنند و تنها شرکت‌ها به آن دسترسی آلفا دارند.
یو.کام (you.com)
یو.کام به‌عنوان موتور جستجوی قابل‌کنترل معرفی شده است. این موتور جستجو که در ابتدا یک موتور جستجوی معمولی به‌نظر می‌رسد، از ابزار تست هوش مصنوعی بهره می‌برد که تا حدود زیادی مانند ابزار به‌کار‌گرفته‌شده توسط مایکروسافت در بینگ عمل می‌کند؛ بنابراین یو.کام هم می‌تواند یکی از رقبای ChatGPT باشد.
نخستین چت‌بات معرفی‌شده توسط یو.کام، یوچت (YouChat) نام داشت که در دسامبر ۲۰۲۲ معرفی شد. طبق گفته‌ها، این chatbot براساس مدل C-A-L ایجاد شده است؛ این مدل با مکالمات مبتنی بر هوش مصنوعی، اپلیکیشن‌های you.com، نقل‌قول‌ها و لینک‌های وب ترکیب شده است.
یوچت درست مانند نیوبینگ مایکروسافت توانایی ارائه پاسخ خارجی همراه با یادداشت به انواع مختلف سؤالات، تهیه خلاصه‌ای از محتوای وب، ایجاد کد، نگارش مقاله و سایر موارد مشابه را دارد.
یو. کام علاوه بر امکان‌پذیر کردن دسترسی کاربران به چت بات هوش مصنوعی، مدل‌های هوش مصنوعی ایجادکننده تصویر شامل Stable Diffusion1.5 و Stable Diffusion 2.1 و Open Journey که توانایی ایجاد عکس براساس توصیفات متنی را دارند، به سیستم خود اضافه کرده است. این موتور جستجو نتایج جستجوی شما را براساس پاسخ‌های مرتبط در سایت‌هایی مثل ردیت، تریپ ادوایزر، ویکی‌پدیا و یوتوب تقسیم‌بندی می‌کند و نتایج استانداری از وب را نیز ارائه می‌دهد.
علی‌بابا
علی‌بابا، غول تجارت الکترونیکی چینی نیز وارد حوزه ارائه چت بات هوش مصنوعی شده است. در اوایل فوریه، یکی از سخنگویان آن اعلام کرد که این شرکت نیز درحال آزمایش یکی از رقبای ChatGPT است. طبق گزارش‌ها، علی‌بابا از سال ۲۰۱۷ درحال آزمایش هوش مصنوعی مولد بوده، اما هنوز هیچ اطلاعاتی در مورد معرفی بات خود یا توانایی‌های آن ارائه نکرده است.
البته علی‌بابا برای ارائه chatbot اختصاصی خود باید موانع زیادی را پشت سر بگذارد. گزارشی نشان می‌دهد که قانون‌گذاران چینی به دو شرکت تنسنت و آنت گروپ که هر دو متعلق به علی‌بابا هستند، هشدار داده‌اند که به‌دلیل احتمال ارائه محتوای سانسور‌نشده توسط چت‌جی‌پی‌تی، دسترسی به آن باید محدود شود. شرکت‌های مذکور قبل از قراردادن چت‌بات‌های خود در دسترس عموم مردم، باید از دولت مجوز بگیرند.
احتمالاً برای تمام شرکت‌های چینی که قصد ایجاد چت‌بات‌های AI را دارند، قوانین مشابهی اعمال می‌شود. به همین دلیل این سؤال مطرح می‌شود که آیا این شرکت‌ها می‌توانند چت بات‌های هوش مصنوعی خود را منتشر کنند و آیا توانایی‌های آن‌ها با قوانین محدودکننده مرتبط با سانسور در تضاد است یا خیر.
بایدو (Baidu)
بایدو یک شرکت چینی دیگر است که قصد دارد نرم‌افزار AI خود با نام «ارنی بات» (Ernie Bot) را به‌زودی در مارس جاری معرفی کند که می‌تواند یکی دیگر از رقبای ChatGPT باشد. بایدو با موتور جستجویش با همین نام شناخته می‌شود. درحال‌حاضر این شرکت چند سرویس مبتنی بر اینترنت مثل پلتفرم نقشه بایدو مپ (baidu map)، دایرهالمعارف آنلاین بایدو بایکه (Baidu Baike)، سرویس ذخیره‌سازی ابری بایدو ونگپان (Baidu Wangpan) و... ارائه می‌دهد. اکنون بایدو برای بهره‌مندی از فناوری هوش مصنوعی برای طراحی و ساخت خودروی خودران نیز تلاش می‌کند.
Ernie که مخفف عبارت Enhanced Representation through kNowledge IntEgration (به معنی ارائه پیشرفته از طریق یکپارچه‌سازی دانش است) برای نخستین‌بار در ۲۰۱۹ معرفی شد. این AI chatbot که در ابزاری شبیه به ChatGPT تکامل یافته است، قابلیت ارائه پاسخ‌های مکالمه را دارد. بایدو در اواخر ۲۰۲۱ اعلام کرد که مدل زبانی خود را با انبوهی از داده‌های بدون ساختار و نمودار دانش آموزش داده و این مدل هم در زمینه فهم زبان طبیعی و ایجاد آن پیشتاز است.
بایدو هم می‌خواهد مانند گوگل و مایکروسافت چت‌بات خود را در موتور جستجویش ادغام و حتی آن را با رابط کاربری خودروی برقی آینده استارتاپ چینی جیدو (Jido) ترکیب کند. بایدو درحال توسعه یک مدل ایجاد تصویر براساس متون چینی به نام Ernie ViLG است که عملکردی شبیه به سیستم DALL-E2 شرکت OpenAI و هوش مصنوعی مولد تصویر Stable Diffusion دارد.
سایر رقبای ChatGPT
در کنار کمپانی‌هایی که در بالا نام بردیم، چندین شرکت دیگر هم درحال استفاده از هوش مصنوعی مولد هستند؛ اما به روش‌های متفاوت! برای مثال اسنپ‌چت روی چت‌بات My AI کار می‌کند که نسخه‌ای از ChatGPT محسوب می‌شود و البته تنها در اختیار کاربران اسنپ‌چت پلاس قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از این ابزارها Character.AI نام دارد که توسط توسعه‌دهندگان فناوری LaMDA گوگل ساخته شده است. این ابزار به کاربران اجازه می‌دهد که شخصیت‌های واقعی یا خیالی را مدل‌سازی و با آن‌ها چت کنند.
شرکت چینی NetEase توسط زیرمجموعه‌اش، Youdao می‌خواهد درون محصولات حوزه آموزش خود از AI استفاده کند. البته گفته می‌شود این کمپانی می‌خواهد در بازی‌های آینده‌اش هم به سراغ هوش مصنوعی برود.
یکی دیگر از چت‌بات‌های هوش مصنوعی که حکم یک همراه را برای کاربران دارد، Replika است که از طریق چت‌های متنی و یا حتی تماس‌های ویدیویی می‌توان با آن در ارتباط بود. این ابزار با نسخه مخصوص مدل GPT-3 و دیالوگ‌های متنی کار می‌کند.
هوش مصنوعی مکالمه‌محور فناوری نوپایی محسوب می‌شود و بازیگران بزرگی مثل مایکروسافت و گوگل درحال ورود به این حوزه هستند. مطمئناً این فناوری در آینده پیشرفت‌های قابل‌توجهی خواهد داشت. مطمئناً مشاهده روند تکامل چت‌بات‌های AI و همچنین دنبال‌کردن رقابت آن‌ها برای راه‌یافتن به زندگی روزمره ما، اتفاق جذابی خواهد بود.