در چند ثانیهای که خواندن این جمله برای شما طول میکشد، احساس شما نسبت به زمان ممکن است منبسط و منقبض شود و درک شما از جهان بهگونهای تغییر کند که متوجه آن نشوید. این اثرات ظریف روی مغز نامحسوس است.
انقباض و انبساط قلب بر درک مغز ما تأثیرگذار است
«اسرا آل»، عصبشناس مؤسسه ماکس پلانک، چندین سال است که روی تأثیر قلب بر مغز مطالعه میکند. در سال 2020، آل و برخی از همکارانش متوجه شدند که هربار که قلب در دوره سیستول (فرایند انقباض قلب) منقبض میشود، محرکهای خارجی کاهش مییابند. با آرامشدن قلب در دیاستول، آن قدرت حسی برمیگردد، اما با هر انقباض، فرایند ادراک حسی ما کند میشود.
پس بدن ما (ماهیچههای ما) در آن لحظات خاموشی – که حواس ما تا این حد کوتاه دچار اختلال میشوند – چگونه پاسخ میدهد؟ آیا آماده هستیم تا براساس اطلاعاتی که بهتازگی دریافت کردهایم، عمل کنیم یا در یک آرامش گرفتار شدهایم؟
برخی تحقیقات نشان دادهاند که زمان واکنش در طول سیستول آهسته است و زمان بیشتری طول میکشد تا اطلاعات لمسی را جمعآوری کنیم؛ زیرا ادراک حسی ما بهطور لحظهای خاموش میشود.
مطالعات دیگر نشان دادهاند که حرکات سریع چشم که با نام «ساکاد» شناخته میشود، اغلب با انقباض قلب اتفاق میافتد و نشان میدهد که محرک این حرکت احتمالاً به چرخه قلبی مربوط است. آل و همکارانش در مورد چگونگی واکنش قشر حرکتی (بخشی از مغز که در کنترل حرکات ارادی نقش دارد) در کل چرخه قلبی مطالعه میکنند.
محققان در بیانیهای گفتند:
«این مطالعه بهطرز جالبی ارتباط قابلتوجه بین قلب و مغز انسان را آشکار میکند. همچنین بازههای زمانی متمایز را نشان میدهد که برای عمل و ادراک طراحی شدهاند.»
آزمایش تأثیر حرکات قلب بر عملکرد
محققان شرکتکنندگان را در چند دستگاه مختلف برای ضبط همزمان فعالیتهای مغز، قلب و عضلات دستشان، درحالیکه روی صندلی مینشستند و هنگامی که یک کار حرکتی را انجام میدادند، مورد بررسی قرار دادند.
آنها با تجزیهوتحلیل دادههای 36 نفر، سیگنالهای عصبی کنترلکننده ماهیچههای دست را بررسی کردند. محققان مینویسند:
«بهطور کلی، ما دریافتیم که تحریکپذیری در قشر حسی-حرکتی در سیستول افزایش مییابد و بههمینترتیب چنین افزایشی در قدرت خروجی حرکتی منعکس میشود.»
محققان براساس این نتایج و یافتههای گذشته خود، معتقد هستند که افزایش فعالیت ماهیچهای در طول سیستول، افت ادراک حسی را تکمیل میکند؛ بهطوریکه دریچههای مشخصی در چرخه قلبی وجود دارد که در آن مغز برای پردازش اطلاعات حسی و سپس اقدام روی آن آماده میشود.
محققان نتیجه میگیرند: «این امکان وجود دارد که پنجرههای زمانی متمایز در سراسر چرخه قلبی وجود داشته باشد که ادراک یا عمل را بهینه میکند.»
این مطالعه در PLOS Biology منتشر شده است.