بسیاری از شهرها به‌منظور بهبود کیفیت زندگی ساکنان و مقابله با آثار زیست‌محیطی خودروها، راهکارهایی را برای ممنوعیت یا کاهش استفاده از خودرو ارائه و گسترش فضاهای اجتماعی و مکان‌های مناسب برای عابران پیاده را در اولویت برنامه‌های توسعه شهری قرار می‌دهند.
به گزارش سرویس اخبار خودرو سایت شات ایکس و به نقل از ایمنا ظهور شهرهای بدون خودرو به‌طور عمده به‌دلیل آگاهی روزافزون از تأثیرات زیست‌محیطی سفر با خودرو و راهکاری برای انتشار کمتر آلاینده‌ها و ارائه فضای بیشتر برای درختان است که به مبارزه با دمای بالای شهرها کمک می‌کند. یک ابتکار جهانی برای ترویچ پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری، معرفی روز جهانی بدون خودرو در بیست‌ودوم سپتامبر است که رانندگان را به استفاده از راه‌های جایگزین رانندگی تشویق می‌کند.
تاریخچه روز جهانی بدون خودرو
اگرچه خودروها محبوب‌ترین و راحت‌ترین وسیله حمل‌ونقل در اکثر شهرهای بزرگ هستند، اما اثرات منفی قابل‌توجهی بر زندگی انسان و محیط‌زیست می‌گذارند و همین موضوع اعتراض مردم را به استفاده از خودرو برانگیخته است. خودروهای شخصی جدا از آلودگی صوتی و محیطی، یکی از عوامل چاقی و بیماری‌های قلبی هستند، همچنین آمار مرگ‌ومیر تصادفی در شهرها را افزایش می‌دهند.
در دهه ۱۹۵۰، فرهنگ خودرو به‌عنوان یک مشکل مشهود در مراکز و محله‌های شلوغ شهر تلقی می‌شد و کشورهایی همچون هلند و بلژیک به ترتیب در سال ۱۹۵۶ و ۱۹۵۷ ابتکار یکشنبه بدون خودرو را راه‌اندازی کردند. در سال ۱۹۹۴ مقاله‌ای در مورد کاهش وابستگی به خودرو در یک کنفرانس بین‌المللی منتشر شد و چندین شهر اروپایی را برای برنامه‌ریزی پروژه‌های بدون خودرو در اواخر دهه ۱۹۹۰ تشویق کرد.
عکس : شهر بدون خودرودر سال ۲۰۰۰ انجمن حمل‌ونقل زیست‌محیطی ، روز جهانی بدون خودرو را در نخستین سه‌شنبه هفته حمل‌ونقل سبز آغاز کرد و پس از آن بیست‌ودوم سپتامبر با عنوان روز جهانی بدون خودرو نام‌گذاری شد. مردم در این روز به پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری ، استفاده از حمل‌ونقل عمومی و سایر اشکال حمل‌ونقل پایدار دعوت می‌شوند.
کسانی که در جنبش حمل‌ونقل پایدار دخیل هستند، پس از یک دهه در سال ۲۰۰۴ تصمیم گرفتند برنامه‌ای را برای تعیین اهداف و سنجش موفقیت آغاز کنند. بسیاری از شهرها نیز رویدادهایی را به مناسبت این روز سازماندهی می‌کنند.
حقایقی در مورد خودرو
در سال ۱۸۸۵، کارل بنز نخستین خودروی موتور بنزینی را اختراع کرد که حداکثر سرعت آن ۱۰ مایل در ساعت بود.
تخمین زده می‌شود که در حال حاضر بیش از ۱.۲ میلیارد خودرو در جهان وجود داشته باشد، در حالی که این رقم در سال ۱۹۸۶ حدود ۵۰۰ میلیون بود.
حدود ۶۵ درصد از مردم جهان در سمت راست جاده رانندگی می‌کنند.
فولکس واگن، یک خودروی چهار چرخ را که محبوب‌ترین خودروی قرن بیستم بود، بیش از ۲۰ میلیون دستگاه در سراسر جهان به فروش رساند.
در سال ۲۰۰۴، یک کپی از نخستین خودرویی که لئوناردو داوینچی پس از مرگش در سال ۱۴۷۸ طراحی کرد، در موزه و مؤسسه تاریخ علم در فلورانس ایتالیا به نمایش گذاشته شد.
مزایای شهر بدون خودرو
بسیاری از شهرها به‌دنبال بهبود کیفیت زندگی ساکنان با کاهش آلودگی صوتی و هوا و ایجاد فضاهای اجتماعی و مکان‌های مناسب برای عابران پیاده هستند. بدون شلوغی ناشی از ازدحام ترافیک، شهرها ساکت‌تر و آرام‌تر هستند و با گسترش پیاده‌روهای وسیع، میدان‌های عمومی بیشتر و تمرکز بیشتر بر حمل‌ونقل عمومی، مردم به پیاده‌روی تشویق می‌شوند که اثرات چشمگیری در سلامتی آنها دارد.
بعضی از شهرها به‌طور کامل بدون خودرو نیستند، اما به سمت گسترش مناطق توسعه‌یافته عابرپیاده حرکت می‌کنند. در بسیاری از موارد، مناطق عاری از خودرو منجر به احیای مراکز شهر می‌شود، کسب‌وکارها رونق پیدا می‌کنند و جاذبه‌های جدیدی ظهور می‌کنند. فضای کمتر برای خودروها به معنای فضای بیشتر برای تجمع مردم است که نشانه رونق زندگی در شهرها است.
شهرهای بدون خودرو
بسیاری از شهرهای جهان و به‌ویژه مناطق اروپایی همیشه بدون خودرو بوده‌اند و تعداد فزاینده‌ای از شهرها نیز رویکرد بدون خودرو را پذیرفته‌اند و کیفیت زندگی بالاتر، ایمنی، سفر مسئولانه و تجربیات منحصربه‌فرد را برای شهروندان ترویج می‌کنند. در ادامه فهرستی از شهرهای بدون خودرو معرفی می‌شود که به‌واسطه ممنوعیت استفاده از خودرو برای ساکنان و بازدیدکنندگان معروف هستند.
ونیز، ایتالیا
عکس : ونیز-ایتالیاونیز مشهورترین شهر بدون خودرو در جهان است که شبکه منحصربه‌فرد کانال‌ها و پل‌ها، آن را به مقصدی فراموش‌نشدنی برای گردشگران تبدیل کرده است. این شهر اتوبوس‌های آبی و تاکسی‌های مناسبی دارد که امکان پیمایش مسیرهای آبی را برای افراد فراهم می‌کند.
زرمات، سوئیس
عکس : شهر زرمات در سوئیسزرمات که در قلب کوه‌های آلپ سوئیس و در جوار ماترهورن قرار دارد، دهکده اسکی باشکوهی است که از ده‌ها سال پیش، بدون خودرو است. جاده بین سنت نیکلاوس و زرمات در سال ۱۹۳۱ به روی خودروها بسته شد و این منطقه تنها با قطار قابل دسترسی است. زرمات یک مقصد زمستانی محبوب برای اسکی‌بازان است، اما در تابستان نیز فعالیت‌های زیادی همچون پیاده‌روی، دره‌نوردی، دوچرخه‌سواری در کوهستان و پاراگلایدر ارائه می‌دهد.
گنت، بلژیک
عکس : شهر گنت بلژیکگنت شهری پر جنب‌وجوش با فضایی سرزنده و تاریخی غنی است که مرکز بدون خودروی آن با کانال‌های جذاب، معماری قرون وسطایی و میدان‌های شلوغ، لذت کاوش با پای پیاده یا دوچرخه را می‌افزاید. این شهر گزینه‌های حمل‌ونقل عمومی عالی را ارائه می‌دهد که تردد بدون خودرو را آسان می‌کند.
پونتودرا، اسپانیا
عکس : پونتودرا اسپانیاپونتودرا شهر پیشگام زندگی بدون خودرو در اروپا است و تردد خودرو به استثنای وسایل نقلیه اضطراری در مرکز تاریخی آن ممنوع است. این شهر دارای شبکه‌ای چشمگیر از مسیرهای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری است که بعضی از آنها به جاده سانتیاگو متصل می‌شوند.
فرایبورگ، آلمان
عکس : فرایبورگ آلمانفرایبورگ به‌طور تقریبی بدون خودرو است و با تمرکز شدید بر حمل‌ونقل عمومی، دوچرخه‌سواری و فضاهای مناسب عابران پیاده، به الگویی مناسب از زندگی پایدار تبدیل شده است. تردد خودرو تنها در خیابان‌های خاص و با حداکثر سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت مجاز است.
آمستردام، هلند
عکس : آمستردام هلندآمستردام به شبکه گسترده مسیرهای دوچرخه‌سواری و تلاش‌های فراوان برای کاهش ترافیک خودروها در جهان شناخته می‌شود و مقامات محلی آن در تلاش هستند تا روش‌های حمل‌ونقل پایدار را به انتخاب اول مردم محلی تبدیل کنند.
دوبرونیک، کرواسی
عکس : دوبرونیک کرواسیشهر محصور دوبرونیک در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و مرکز شهر یادآور دنیای قدیم از خیابان‌های باریک، ساختمان‌های باستانی و چشم‌اندازهای خیره‌کننده از دریای آدریاتیک است. در این شهر کرواسی به راحتی می‌توان با پای پیاده رفت‌وآمد کرد.
سینکو تره، ایتالیا
عکس : سینکو ترهپنج روستای منطقه ساحلی سینکوتره توسط مجموعه‌ای از مسیرهای پیاده‌روی و یک خط قطار به هم متصل می‌شوند و مقصدی محبوب برای کوهنوردان و دوستداران طبیعت هستند. این روستاها همگی بدون خودرو هستند و خانه‌های رنگارنگ، مناظر خیره‌کننده کنار صخره و غذاهای دریایی خوشمزه آنها را به مقصدی فراموش‌نشدنی در ایتالیا تبدیل کرده است.
بروژ، بلژیک
عکس : شهر بروژ در بلژیکبروژ با مغازه‌های شکلات‌فروشی، کانال‌ها، خیابان‌های سنگ‌فرش شده و معماری قرون وسطایی، شهری جذاب است که مرکز آن تا حدی بدون خودرو است و به استثنای بعضی از زمان‌ها و خیابان‌های خاص، تردد با پای پیاده، دوچرخه یا حتی با اسب و کالسکه انجام می‌شود.
اسلو، نروژ
عکس : شهر اسلو نروژاسلو ادعا می‌کند که یکی از نخستین شهرهای بزرگ اروپایی است که در مرکز شهر طرح بدون خودرو را اجرا کرده است. از زمانی که تلاش برای ممنوعیت ورود خودروها به شهر به‌طور کامل آغاز شد، اسلو بیش از ۷۰۰ جای پارک را حذف کرد و آنها را به مسیرهای دوچرخه‌سواری و پارک‌های کوچک در فضای باز تبدیل کرد. مرگ‌ومیر عابران پیاده و دوچرخه‌سواران این شهر در سال ۲۰۱۹ به صفر رسید که نشان‌دهنده امنیت و مناسب بودن شهرهای بدون خودرو برای سلامتی شهروندان است.