اگر تنها یک تکنولوژی وجود داشته باشد که آمریکا برای «دوران پرشور جدیدی از موفقیت ملی» که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در نخستین سخنرانی خود وعده داده بود، به آن نیاز داشته باشد، هوش مصنوعی مولد خواهد بود.
در یک دهه آینده هوش مصنوعی دست‌کم باعث افزایش بهره‌وری و رشد اقتصادی خواهد شد و در بهترین حالت بشریت را از یک مرحله گذار هم‌سطح انقلاب صنعتی عبور خواهد داد.
به گزارش سرویس اخبار هوش مصنوعی سایت شات ایکس و به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد میزبانی ترامپ در روز بعد از مراسم تحلیف خود از رونمایی از «بزرگ‌ترین پروژه زیرساخت هوش مصنوعی در تاریخ» نشان می‌دهد که او به خوبی پتانسیل این تکنولوژی را درک کرده است. اما بقیه جهان - و به خصوص چین - هم اهمیت این تکنولوژی را دریافته‌اند.
حتی درست در همان زمانی که دونالد ترامپ در مراسم تحلیف خود سخنرانی می‌کرد، یک شرکت چینی جدیدترین مدل زبانی بزرگ (LLM) و موثر خود را منتشر کرد. با این اوصاف به ناگهان به نظر می‌رسد که برتری آمریکا نسبت به چین در حوزه هوش مصنوعی به کمترین میزان خود نسبت به هر زمان دیگری از زمان رواج ChatGPT رسیده است. پیشرفت چین شگفت‌انگیز است، چون این کشور تا پیش از این بسیار عقب‌تر بود و آمریکا تلاش کرده بود تا سرعت پیشرفت آن را کُند کند. دولت جو بایدن نگران آن بود که هوش مصنوعی پیشرفته بتواند برای حزب کمونیست چین (CCP) برتری نظامی به همراه بیاورد.
بنابراین آمریکا صادرات بهترین تراشه‌ها برای آموزش هوش مصنوعی را به چین محدود کرده و همچنین دسترسی چین به بسیاری از ابزارهای لازم برای ساخت جایگزین‌ها را هم قطع کرده است. در واقع سیلیکون‌ولی در پشت این دیوار محافظ با غرور و اعتماد به نفس حرکت کرده است. محققان چینی مقالات آمریکایی درباره هوش مصنوعی را با دقت و اشتیاق مطالعه می‌کنند، اما آمریکایی‌ها به ندرت درصدد جبران این توجه برآمده‌اند.
با این وجود پیشرفت‌های اخیر چین صنعت هوش مصنوعی را دگرگون می‌کند و سیاستگذاران آمریکایی را به سختی می‌اندازد. موفقیت مدل‌های هوش مصنوعی چینی در ادغام با تغییرات گسترده صنعتی می‌تواند اقتصاد هوش مصنوعی را کاملا زیر و رو کند. آمریکا باید خودش را برای دنیایی آماده کند که در آن هوش مصنوعی چین در رقابتی کاملا نزدیک با آن خواهد بود. اگرچه مدل‌های زبانی بزرگ چین بهترین‌های جهان نیستند، اما هزینه تولید آنها به مراتب کمتر است. مدل QwQ که متعلق به غول تجارت الکترونیک چین یعنی علی‌بابا است، در ماه نوامبر گذشته و سه ماه زودتر از مدل‌های برتر آمریکایی عرضه شد. مدل چینی DeepSeek که سازنده آن از یک شرکت سرمایه‌گذاری منشعب شده است، در یکی از رتبه‌بندی‌های معتبر مقام هفتم را دارد. ظاهرا این مدل با استفاده از ۲ هزار تراشه درجه دو آموزش دیده است، در حالی که مدل متا از ۱۶ هزار تراشه پیشرفته استفاده کرده است و همچنان در بسیاری از رتبه‌بندی‌ها از DeepSeek عقب‌تر است. هزینه آموزش یک مدل زبانی بزرگ آمریکایی ده‌ها میلیون دلار و رو به افزایش است، در حالی که مالک DeepSeek مدعی است که برای آموزش آن کمتر از ۶ میلیون دلار هزینه کرده.
شرکت‌های آمریکایی اگر بخواهند می‌توانند از تکنیک‌های DeepSeek الگوبرداری کنند، چون مدل آن متن‌باز است. اما آموزش ارزان همزمان با تکامل طراحی مدل‌ها، صنعت هوش مصنوعی را تغییر خواهد داد. آن مدل زبانی بزرگ چینی که در روز تحلیف دونالد ترامپ رونمایی شد، مدل استدلالی DeepSeek بود که برای رقابت با یک مدل پیشرفته از OpenAI طراحی شده است. این مدل‌ها قبل از پاسخ دادن به یک پرسش، با خودشان گفت‌وگو می‌کنند. این تفکر باعث می‌شود پاسخ بهتری تولید شود، اما مصرف برق را هم افزایش می‌دهد. به این ترتیب همزمان با بهبود کیفیت خروجی، هزینه‌ها نیز بیشتر می‌شود. نتیجه این است که همان‌قدر که چین هزینه ثابت ساخت مدل‌ها را کاهش داده، هزینه حاشیه‌ای برای پرس‌وجو از این مدل‌ها هم در حال افزایش است. اگر این دو روند ادامه پیدا کنند، اقتصاد صنعت تکنولوژی به کلی دگرگون خواهد شد. در حوزه جست‌وجوی وب و شبکه‌های اجتماعی، تکرار موفقیت یک غول شناخته‌شده مانند گوگل نیازمند صرف هزینه‌های عظیم سرمایه‌گذاری و توانایی تحمل زیان‌های کلان بود. با این حال اما هزینه هر جست‌وجو بسیار ناچیز بود. این مساله به‌همراه اثرات شبکه‌ای که در بسیاری از فناوری‌های وب ذاتی است، باعث شد تا این بازارها به سبک «برنده همه‌چیز را می‌برد» عمل کنند.