عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا با بیان این‌که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا در اصطلاح عامیانه، تنبلی تخمدان، یکی از شایع‌ترین علل ناباروری زنان است، بر لزوم آگاهی از علائم و عوارض سندرم تخمدان پلی‌کیستیک برای پیشگیری از پیامدهای جدی آن تاکید کرد و افزود: اگرچه این سندرم درمان قطعی ندارد، اما می‌توان آن را کنترل کرد و اصلاح سبک زندگی مهم‌ترین اقدام در کنترل این سندرم و مدیریت عوارض آن است.
دکتر مژده ذنوبی درباره علائم و عوارض این سندرم، گفت: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک همان‌طور که از نامش پیداست، یک سندرم یا نشانگان است و با مجموعه‌ای از علائم بروز پیدا می‌کند. شایع‌ترین علامت این سندرم بی‌نظمی‌های قاعدگی است. خانم‌های مبتلا به این سندرم نامنظم و با تأخیر پریود می‌شوند و گاه ممکن است مدت طولانی پریود نشوند. البته، بی‌نظمی و تأخیر قاعدگی ممکن است علل مختلفی داشته باشد که پزشک باید ابتدا آن علل را بررسی و رد کند.
جراح و متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ ناباروری توضیح داد: نخستین علت تأخیر قاعدگی که باید آن را رد کنیم، بارداری است. اختلالات تیروئید، پرولاکتین بالا، اختلالات مربوط به غده آدرنال، چاقی و مقاومت به انسولین از دیگر علل احتمالی تأخیر در قاعدگی هستند. همچنین، نارسایی زودرس تخمدان و یائسگی زودرس می‌تواند از جمله علل قاعده نشدن طولانی باشد که با آزمایش‌های هورمونی به‌راحتی قابل بررسی است.
وی افزود: البته خانم‌های مبتلا به این سندرم مشکل کمبود ذخیره تخمک ندارند. در واقع این خانم‌ها ذخیره تخمدان خوبی دارند و حتی وقتی در سیکل تحریک تخمک‌گذاری قرار می‌گیرند، تعداد تخمک‌های به‌دست‌آمده این دسته از خانم‌ها از خانم‌های غیرمبتلا به‌مراتب بیشتر است.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا با اشاره به دیگر علائم سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، گفت: یکی دیگر از علائم بالا بودن سطح هورمون مردانه یا آندروژن است که با نشانه‌هایی همچون هیرسوتیسم یا رشد موهای زائد، آکنه و ریزش مو با الگوی مردانه همراه است. علامت دیگر این سندرم که از نام آن پیداست، وجود کیست‌های ریز متعدد در تخمدان‌هاست که در سونوگرافی دیده می‌شود. این کیست‌ها در واقع فولیکول‌های ریز هستند و اگر در سونوگرافی بیش از ۱۲ فولیکول ریز در تخمدان دیده شود و تخمدان‌ها بزرگ‌تر از حد معمول باشند، یعنی با حجم بیش از ۱۰ میلی‌لیتر، تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مطرح می‌شود.
وی ادامه داد: اگر خانمی دو علامت از این سه علامت پیش‌گفته را داشته باشد؛ یعنی بی‌نظمی قاعدگی، افزایش سطح آندروژن و وجود کیست‌های ریز در تخمدان، تشخیص سندرم تخمدان پلی‌کیستیک مطرح می‌شود. تشخیص زودهنگام این سندرم بسیار مهم است؛ زیرا با آگاهی به وجود این سندرم و انجام اقدامات لازم می‌توان از عوارض جدی آن در آینده جلوگیری کرد.
به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا، دکتر ذنوبی درباره عوارض این سندرم بیان کرد: بی‌نظمی و تأخیر در قاعدگی نشان‌دهنده عدم تخمک‌گذاری است که طبعاً می‌تواند باعث ناباروری شود. همچنین، تأخیر در قاعدگی و بالا بودن مداوم سطح استروژن، می‌تواند به افزایش ضخامت آندومتر، یعنی جدار داخلی رحم و هایپرپلازی آندومتر بینجامد که می‌تواند زمینه‌ساز بروز بدخیمی باشد. افزون بر این، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در درازمدت می‌تواند با بروز سندرم متابولیک همراه باشد و یا دیابت، چربی خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا در پایان یادآور شد: اگرچه این سندرم درمان قطعی ندارد، اما می‌توان آن را کنترل کرد. خوشبختانه مهم‌ترین اقدام در کنترل این سندرم و مدیریت عوارض آن در اختیار خود فرد است؛ یعنی اصلاح سبک زندگی. اصلاح سبک زندگی، یعنی تغذیه سالم و مناسب، ورزش منظم و خواب کافی و منظم می‌تواند تا حد زیادی به کنترل این سندرم کمک کند. کاهش وزن در خانم‌های مبتلایی که اضافه وزن دارند، می‌تواند در بهبود چرخه هورمونی مؤثر باشد. در کنار این‌ها، مصرف برخی داروها نیز می‌تواند به بهبود وضعیت باروری فرد کمک کند.