هنگامی که کد منبع مجموعه مرورگر نتاسکیپ در سال 1998 منبع باز شد، این یک حرکت از سر ناچاری بود. اگرچه نتاسکیپ و وزارت دادگستری آمریکا در دادگاهها در مبارزه با انحصار غیرقانونی ویندوز و اینترنت اکسپلورر (IE) مایکروسافت به موفقیت رسیدند اما این چاره کار نبود و نتاسکیپ، که زمانی محبوبترین مرورگر وب بود، محکوم به فنا بود.
به گزارش ایتنا و به نقل از زددینت، با این حال، کد وجود داشت، و پروژه موزیلا ظهور کرد تا آن را ابتدا به یک کلاینت اینترنتی جهانی و سپس به یک مرورگر وب خالص، یعنی فایرفاکس، در سال 2002 تبدیل کند. در آن سال، بیش از 90 درصد از کاربران اینترنت از اینترنت اکسپلورر استفاده میکردند.
با این حال، فایرفاکس در حال پیشروی بود. ابتدا، وفاداران نتاسکیپ و طرفداران منبعباز و لینوکس به آن نقل مکان کردند. با گذشت زمان، طرفداران زیادی پیدا کرد. در تابستان 2010، فایرفاکس به نقطه اوج خود یعنی 34.1 درصد از بازار رسید.
اما از آن زمان وضعیت معکوس شده است.
با این حال، برنامه تجزیه و تحلیل دیجیتال دولت فدرال ایالات متحده (DAP)، تعداد بازدیدهای 90 روز اخیر از وبسایت دولت ایالاتمتحده در مورد کاربران مرورگرهای وب در آمریکا را ارائه میکند، که به هر حال معتبرتر از آمارهای سایتهای آمارگیر اینترنتی است.
و با توجه به 5.27 میلیارد بازدید DAP در 90 روز گذشته، برترین مرورگر وب است: گوگل کروم با 47.9%. فایرفاکس که تنها 2.2 درصد از بازار را در اختیار دارد در حال کاهش است.
سافاری با 36.2 درصد، به لطف محبوبیت آیفون در ایالاتمتحده، و اج با 8.3 درصد، هر دو محبوبتر از فایرفاکس هستند. و IE هم در سال 2022 به طور کامل از لیست خارج شد.
اما چرا این اتفاق افتاده است؟ ظهور کروم یک دلیل آن است. هیتن شاه، مدیر عامل Nira، به عنوان یک شرکت امنیت ابری، میگوید که گوگل اساساٌ مرورگر را دوباره اختراع کرد. در سال 2008، گوگل شروع به ایجاد یک سیستم عامل کاملاً جدید برای وب باز مبتنی بر ابر با اپلیکیشنها و افزونههای خود کرد.
برای تحقق این هدف، گوگل برترین توسعهدهندگان مرورگر وب را از فایرفاکس جذب کرد، مانند ایان هیکسون، دارین فیشر، پم گرین و برایان راینر. به این ترتیب دست مایکروسافت و بنیاد موزیلا خالی شد.
بالاخره موزیلا متوجه شد. در سال 2017، تقریباً یک دهه پس از ظهور کروم، کریس بیرد، مدیرعامل موزیلا اعتراف کرد: «فایرفاکس با بازار و آنچه واقعاً مردم میخواهند همراهی نکرد. بسیاری از طرفداران سرسخت فایرفاکس اکنون کاربران خوشحال کروم هستند».
موزیلا همچنین با گوگل رابطهای ویژه دارد. موزیلا تنها به این علت در این بیزینس باقی مانده است که گوگل سالانه صدها میلیون دلار حق امتیاز به موزیلا میپردازد. بر اساس گزارش مالی 2022 موزیلا، از درآمد 593 میلیون دلاری موزیلا، 510 میلیون دلار آن از گوگل است. موزیلا همچنان درخواست کمک های مالی میکند و ادعا می کند که «اینترنت توسط مردم، برای مردم» است و به دنبال «مقابله با [میدانداری] شرکتهای فناوری جاافتاده» است. اما اعداد داستان متفاوتی را بیان میکنند. این امر باعث می شود برخی از کاربران ناامید شوند
به عنوان مثال، در سال 2022 مدیر عامل موزیلا، میچل بیکر، 6,903,089 دلار درآمد کسب کرد که 1.3 میلیون دلار افزایش نشان میدهد. بر اساس Comparably، میانگین پاداش مدیران موزیلا 213745 دلار در سال است. در سیلیکون ولی، این اعداد افتضاح نیستند، اما سهم بازار فایرفاکس همچنان در حال آب رفتن است.
بسیاری از کاربران ترجیح میدهند که این بودجه صرف بهبود فایرفاکس شود و نه برای حقوق مدیران. یا سرمایهگذاری روی مسائل حاشیهای مانند هوش مصنوعی (AI).